Türkiye ve Suriye’deki depremler bölgenin insani mücadelelerini derinleştirecek

6 Şubat sabahı erken saatlerde Türkiye ve Suriye’yi vuran 7,8 büyüklüğündeki depremin arkasından minimum 2.600 şahıs yaşamını yitirdi. Aynı gün öğleden sonrasında 7,5 büyüklüğünde bir zelzele ve oldukça sayıda kuvvetli artçı şok, aslına bakarsan bir bölgedeki yıkımı artırdı. senelerce devam eden çatışmalardan ve ekonomik ve insani krizlerden çalkalanıyor.

Suriye’de 10 yılı aşkın bir süredir devam eden iç harp, halen devam eden ve kronik olarak yetersiz finanse edilen insani bir acil durumdan muzdarip olan bölgeyi senelerdir istikrarsızlaştırdı.. Milyonlarca şahıs Suriye içinde yerinden edildi yada yüksek enflasyon ve derinleşen ekonomik krizle savaşım eden Türkiye’ye firar etti. Zelzele, bölgedeki en riskli bölgelerden bazılarında yaygın hasar ve yıkıma yol açtı.

Arama kurtarma operasyonları sıkıntılı, soğuk ve fırtınalı koşullarda devam ederken binlerce şahıs yaralandı ve ölü sayısının artması planlanıyor. Artçı sarsıntılar devam ederken binlerce bina çöktü, insanları evlerinden çıkardı yada otomobillerde bekletti.

ABD Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma Kurumu’na gore Türkiye’nin güneyindeki Nurdağı civarlarında 7,8 büyüklüğünde zelzele meydana geldi. Güneydoğu Türkiye ve şimal Suriye en oldukça etkilenen bölgeler arasındaydı, sadece zelzele Lübnan, Mısır, Ürdün ve İsrail kadar uzakta hissedildi.

Bu yıkım, Suriye’de onlarca senedir devam eden iç savaşın ve ekonomik, insani ve halk sağlığı krizlerinin gölgelediği, aslına bakarsan kırılgan olan bir bölgeyi vurdu. Türkiye, çökmekte olan bir para birimi ve geçen yıl ortalama 25 senenin en yüksek seviyesi olan yüzde 80’e ulaşan muhteşem enflasyonla derin bir ekonomik krizle karşı karşıya. Yaz sonunda meydana getirilen bir anket, Türkiye’de ankete katılanların neredeyse yüzde 70’inin yiyecek bulmakta güçlük çektiğini ortaya koydu. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan senelerdir, faiz oranlarını düşük tutmayı içeren ve Türkiye Merkez Bankası’na aşırı ısınan ekonomiyi soğutmak için oldukça azca vasıta bırakan heterodoks bir iktisat politikası benimsedi. Depremin ekonomik maliyeti tam olarak net değil, sadece ABD Birleşik Devletleri Yerbilim Araştırması bunun Türkiye’nin GSYİH’sının ortalama yüzde 2’si olabileceğini tahmin ediyor.

Depremin olduğu yere yakın olan Gaziantep de dahil olmak suretiyle Türkiye’nin bu kısmı da büyük bir Suriyeli sığınmacı nüfusuna ev sahipliği yapıyor. Türkiye’deki ekonomik kriz, ülkedeki ortalama 3,6 milyon Suriyeli mültecinin halihazırda yoksulluk, ayrımcılık, artan sertlik içeren saldırılar ve sınır dışı edilme riskleriyle karşı karşıya kalmasına karşı bir tepki oluşmasına destek oldu.

Ve Suriye’de iç harp devam ediyor ve bu, dünyanın en kalıcı – ve ısrarla yetersiz finanse edilen – insani krizlerinden birini yarattı. Zelzele, yüzlerce kişinin öldüğü tahmin edilen kuzeybatıdaki isyancıların elindeki son sığınak da dahil olmak suretiyle, şimal Suriye’de yaygın bir yıkım yarattı. Orada, bir çok Suriye’nin öteki bölgelerinden onlarca defa yerinden edilmiş ortalama 4 milyon insan, internasyonal insani desteğe muhtaç durumda. Bu besin ve tıbbi yardımın bir çok Türkiye’den bir sınır kapısından geliyor.

Bölgedeki insani yardım grupları, depremin insani acil durumu derinleştirmesinden korkuyor. Mercy Corps Country’den Kieren Barnes, “Şimal Batı Suriye’deki meslektaşlarımız, depremden etkilenen bölgenin Suriye’de on senelik çatışmadan sonrasında aslına bakarsan acı çeken 1,8 milyondan fazla yerinden edilmiş Suriyelinin merkezi olması sebebiyle durumun yıkım bulunduğunu bildirdi” dedi. Suriye Direktörü bir izahat yapmış oldu. “Şimal Batı Suriye’de şimdiden 4,1 milyon insan aç kaldı ve Ukrayna’daki savaşın başlamasından bu yana besin güvensizliği, temel besin maddelerinin fiyatlarının artması ve bazı topluluklarda temel besin kıtlığıyla daha da kötüleşti.”

Kuzeybatı Suriye’de ortalama 2,1 milyon insan da ölümcül bir kolera salgını riski altında. Salgın kuzeydoğu Suriye’de başladı ve Fırat Nehri’nden gelen kirli suya atfedildi. Bu su, kısmen senelerce devam eden çatışmalar sebebiyle tahrip olan su altyapısı sebebiyle insanların güvenilmiş olduğu sulardı. Suriye’deki insanların ortalama yüzde 47’si, depremin yol açmış olduğu büyük altyapı hasarından sonrasında potansiyel olarak daha da büyük bir risk olan güvenli olmayan içme suyuna güveniyor. Bilhassa kuzeybatı Suriye’de, bu salgın aslına bakarsan gerilen ve yetersiz kaynaklara haiz olan sıhhat sistemini zorluyor ve şimdi de depremde yaralananları tedavi etmenin yollarını bulması gerekecek.

Internasyonal Kurtarma Komitesi Suriye ülke direktörü Tanya Evans, “Suriye’nin kuzeybatısındaki pek oldukça şahıs 20 kata kadar yerinden edildi ve sıhhat tesisleri kapasitelerinin üstünde gerildiğinden, bu trajediden ilkin bile birçoğunun tehlikeli sonuç düzeyde gereksinim duyduğu sıhhat hizmetlerine erişimi yoktu” dedi. , yapmış olduğu açıklamada.

Çoğu zaman hükümet yanlısı güçlerin kuzeybatı Suriye’yi vuran ölümcül hava saldırılarında olduğu şeklinde, kuzeybatı Suriye’de kara çatışmaları hala patlak veriyor. Sadece senelerce Suriye hükümeti, Rusya’nın yardımıyla, Suriye’nin kuzeyindeki İdlib ve Halep şeklinde şehirleri ve çevresini darp etti, bunların tümü binaları ve altyapıyı zayıflattı ve hasar verdi. On binlerce insan aslına bakarsan derme çatma barınaklarda, kamplarda yada çadırlarda yaşıyor. Bir Beyaz Miğferler temsilcisi Washington Post’a “Bombalamayı daha tehlikeli meydana getiren şey, bombalamanın altyapıyı neredeyse yok eden binaları etkilemesi” dedi.

Ülke bir tüm olarak senelerce devam eden harp ve yıkımla boğulmuşken, yıkım kuzeybatı Suriye’nin ötesine uzanıyor. Suriye’ye yönelik internasyonal yaptırımlar da Suriyelilerin içinde bulunmuş olduğu ekonomik krizi derinleştiriyor. Ülke, üstün dereceli ve yaygın yoksulluk ve besin kıtlığı ile karşı karşıya. Suriyelilerin ortalama yüzde 90’ı yoksulluk sınırının altında yaşıyor ve Suriyelilerin ortalama yüzde 75’i en temel gereksinimlerini karşılamakta zorlanıyor. Dünya genelinde besin ve akaryakıt fiyatlarını yükselten Ukrayna’daki harp, Suriye ekonomisini de zorladı.

Değişik ve rakip grupların değişik alanlarda denetim sahibi olduğu Suriye’de de, depremin arkasından eşit olmayan yardım erişimi ve yardımı riski vardır. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın oldukça azca internasyonal dostu var ve Rusya ve İran şeklinde ortakları destek sunsa da, Batılı hükümetlerin çoğunun direkt destek vermek yerine insani yardım kuruluşlarını desteklemesi olası. Ulusal Güvenlik Konseyi’nin baş koordinatörü John Kirby Pazartesi günü yapmış olduğu bir çağrıda, ABD’nin “karada ve Suriye’deki çabalarında onlara destek olmak için rutin olarak ortak olduğumuz insani yardım kuruluşlarıyla” çalıştığını söylemiş oldu.

Ve bölge genelinde, ajanslar ve yetkililer enkazda hayatta kalanları ararken ve artçı sarsıntılar bölgeyi sallamaya devam ederken, kriz hala şiddetli. Beyaz Saray durumu “akışkan” olarak nitelendirdi ve birçok insani yardım kuruluşu durumu tam olarak değerlendirmeye çalışıyor. The Guardian ek olarak, birçoğunun Gaziantep şeklinde depremin harap etmiş olduğu yerlerde yerleşik olması sebebiyle, bölgedeki birçok yardım kuruluşunun müdahale kabiliyetine ilişkin soruların bulunduğunu bildirdi.

Zelzele, Suriye ve Türkiye’de yıkım üzerine felaketi birleştiriyor. Yeni, öngörülemeyen yenilerini yaratırken, aslına bakarsan var olanları – yerinden edilme, besin, iktisat ve sıhhat – daha da kötüleştirmesi muhtemeldir.