Parti içi anketlerin hukuka uygun olmaması halinde PTI sonuçlarıyla karşı karşıya duracak: CJP

0
CJP Qazi Faez Isa.  — Yüksek Mahkeme web sitesi
CJP Qazi Faez Isa. — Yüksek Mahkeme internet sayfası

İSLAMABAD/PESHAVAR: Pakistan Tehreek-e-Insaf’ın (PTI) parti içi seçimleri ve ikonik seçim sembolü olan kriket sopası etrafındaki tartışmalar derinleşirken, Pakistan Başyargıcı (CJP) Qazi Faez Isa Cuma günü partinin bu seçimleri yapmak zorunda kalacağını söylemiş oldu. “Parti içi anketlerin yasalara uygun olmaması halinde bunun sonuçlarıyla karşı karşıya kalacağız.

Bu izahat, Pakistan Seçim Komisyonu’nun (ECP), PTI’nin seçim sembolünü geri getiren PHC sonucuna karşı, Yargıç Muhammad Ali Mazhar ve Yargıç Musarat Hilali’den oluşan üst düzey yargıç heyetinin başkanlık etmiş olduğu dilekçenin duruşması esnasında geldi.

Seçim komisyonu, partinin kendi anayasasına ve seçim yasalarına uymayan iç seçimlerdeki usulsüzlükleri gerekçe göstererek 22 Aralık’ta PTI partisinin önümüzdeki Şubat seçimleri için ‘yarasa’ sembolünü müdafaasını yasaklamıştı.

ECP’nin sembollerini iptal etme kararının arkasından PTI, buna PHC’de itiraz etti. Tek üyeli bir yargıç geçici rahatlama sağlamış oldu, yarasa sembolünü eski durumuna getirdi ve davayı 9 Ocak’taki duruşma için daha büyük bir mahkemeye havale etti.

Sonrasında 30 Aralık’ta sandık kurulu PHC’nin mevzuyla ilgili yargı yetkisine itiraz etti. Sadece olayların acıklı bir halde değişmesiyle, PHC daha önceki kararını tersine çevirdi ve ECP’nin kararını onadı.

Yaklaşan seçimlerde ikonik kriket sopası sembolünü yitirme ihtimaliyle karşı karşıya kalan PTI, mücadelesini ülkedeki en yüksek mahkeme olan Yüksek Mahkeme’ye taşıdı. Sadece stratejik bir hamle yaparak, sonrasında Birinci Sıhhat Merkezi’nden pozitif yönde bir netice almayı umarak itirazlarını geri çektiler.

Ve PTI istediğini elde etti. PHC Çarşamba günü komisyonun emrini “yasadışı, herhangi bir yasal yetki olmadan ve hiçbir yasal tesiri olmayan” duyuru etti.

Sadece Perşembe günü yüksek mahkemenin kararından memnun olmayan komisyon, kararın iptalini talep ederek üst mahkemede karara itiraz etti. Sonrasında PTI, PHC’nin emrini yerine getirmedikleri için Seçim Komiseri Sikandar Sultan Raja ve öteki ECP üyelerine karşı da PHC’ye itirazda bulunmuş oldu.

Sadece bugünkü duruşmada CJP Isa mevzuyla ilgili bir suali gündeme getirdi: Yüksek mahkeme, PTI’nin parti içi anketlerinin yasaya uygun bulunduğunu duyuru etti mi? “Yarasa seçim sembolünün tahsisi meselesi sonrasında geliyor. Ilk olarak partinin parti içi seçimlerini gözden geçirmemiz gerekecek.”

“Peşaver Yüksek Mahkemesi, PTI’nin parti içi anketlerinin kanuna uygun olduğuna dair bir beyan yayınlamadı. Azca ilkin PTI’ya seçim sembolünün geri verilmesi emrini verdi. Peşaver Yüksek Mahkemesinin sonucu hatalı ve ilk bakışta hatalıdır.

Duruşma

Duruşmanın başlangıcında PTI avukatı Hamid Khan ve ECP avukatı Makhdoom Ali Khan mahkeme huzuruna çıkarken, PTI avukatı Ali Zafar da duruşmaya üst mahkemenin Lahor kayıtlarından video bağlantısı vasıtasıyla katıldı.

Başlangıçta ECP’de partinin parti içi seçimlerine itiraz eden, görüşmediği PTI lideri Akbar S. Babar da mahkeme huzuruna çıktı.

Ayrıca, parti içi tartışmalı anketlerde PTI genel başkanlığına seçilen Gohar Ali Khan, partinin baş seçim komiseri Niazullah Niazi ve avukat Shoaib Shaheen de duruşmada hazır bulunmuş oldu.

Duruşmada HSK İsa, ECP’nin anayasal bir kurum bulunduğunu ve bu kuruma kimsenin müdahale edemeyeceğini açıkladı.

“Yüksek Mahkeme, Pakistan Seçim Komisyonunun alanına müdahale etmeyecektir. Sadece ECP anayasaya aykırı herhangi bir davranışta bulunursa mahkeme bunu inceleyebilir” diye ekledi.

PTI avukatı mahkemeden davaya hazırlanmak için duruşmayı Pazartesi gününe ertelemesini talep etti.

Bunun üstüne CJP Isa, davanın Pazartesi gününe ertelenmesi halinde PHC kararının üç gün süreyle ertelenmesi icap ettiğini söylemiş oldu.

Ayrıca ECP danışmanı Makhdoom Ali kürsüye, seçim sembollerinin yarın 8 Şubat’ta yapılacak seçimlere katılacak adaylara dağıtılacağını söylemiş oldu.

Avukat Khan, seçim organının SC’deki PHC sonucuna, etkilenen bir parti olmadığı için itiraz edemeyeceğini söyleyerek, ECP’nin dayanak noktası ve savunmanın sürdürülebilirliğine itiraz etti.

ECP danışmanı, yasanın gözünde sürdürülemeyeceğini söylemiş oldu ve seçim organının siyasal partilere seçim sembolleri verme yetkisine haiz bulunduğunu ekledi.

CJP Isa, ECP’nin iki temel sorumluluğu olan anayasal bir organ bulunduğunu gözlemledi: siyasal partilerin işleriyle ilgilenmek ve saydam seçimler düzenlemek.

“Seçim Komisyonu’nun konumu sorgulanabilirse, o vakit PTI’lar hakkında da sorular sorulacaktır. [right to appeal] PTI’nin PHC’yi niçin taşımış olduğu mevzusunda,” diye belirtti CJP.

CJP Isa, kararlara itiraz edilmemesi durumunda ECP kararının anlam ifade etmeyen hale geleceğini söylemiş oldu.

Bunun üstüne PTI danışmanı Khan, bölge yargıcının kendi kararını bozup bozamayacağını sorguladı.

CJP Isa, bölge hakiminin yargıya bağlı bulunduğunu, ECP’nin ise bağımsız bir anayasal organ bulunduğunu söyleyerek cevap verdi.

“Sayın Hamid Khan, anayasal bir kurumu yasal bir kurumla karşılaştırmayın. Bahsettiğiniz iki karar tüzel kişilerle ilgilidir,” dedi CJP Isa Avukat Khan’a.

PTI danışmanı, her anayasal kurumun yasaya bakılırsa çalıştığını ve Seçim Komisyonunun Seçim Yasası yasasına uygun olarak etkinlik gösterdiğini savundu

HSK, “İtirazınızı not ettik” diye ekledi.

Aradan sonrasında mahkeme yeniden toplandıktan sonrasında, ECP avukatı Makhdoom Ali tartışmalarına devam etti.

ECP avukatı, PTI’nin parti içi seçimlerinin gizli saklı tutulduğunu ve partinin seçimlerle ilgili sunmuş olduğu belgelerin gerçeklerle tutarlı olmadığını ileri sürdü.

CJP, 9 Mayıs vakalarından sonrasında partiden ayrılan eski PTI genel sekreteri Asad Umar hakkında ECP avukatına data verdi.

“Esed Ömer’in istifası var mı? PTI’dan atıldı mı?” CJP sordu.

Sadece ECP danışmanı, seçim organının Umar’ın istifasına ilişkin herhangi bir bilgisi olmadığını söyleyerek bilgisizliğini dile getirdi ve görevdeki PTI genel sekreteri Umar Ayub’un PTI parti içi seçimleriyle ilgili bildirimi imzaladığını ekledi.

Sadece Ayub’un iyi mi partinin genel sekreteri bulunduğunun bilinmediğini söylemiş oldu.

ECP’nin avukatlarının argümanlarını dinledikten sonrasında CJP şunu gözlemledi: “Bu, PTI’nın anayasasını ihlal etmiş olduğu anlamına geliyor.”

Ek olarak şunu sordu: “Parti içi seçimler nerede yapılmış oldu? Otelde mi yoksa kriket sahasında mı?”

PTI danışmanı kürsüye partinin parti içi seçimlerinin Peşaver civarlarındaki minik bir köyde yapıldığını söylemiş oldu.

“Niçin bu minik köyde parti içi seçimler yapılmış oldu?” Yargıç Hilali sordu.

HSK duruşmada her siyasal parti üyesinin oy kullanma hakkına haiz bulunduğunu belirtti.

“Bu hakkın elinden alınması ulusal düzeyde diktatörlük sayılır ve hak ihlali olur” diye ekledi.

Baş yargıç, ECP’nin PTI davasında olduğu şeklinde tüm siyasal partileri soruşturup soruşturmadığını sordu.

Bunun üstüne ECP’nin avukatı Makhdoom Ali, bilgisi dahilinde tüm siyasal partilerin parti içi anketlerinin soruşturulduğunu ileri sürdü.

Baş yargıç, PHC’nin, PTI’nin parti içi anketlerinin yasalara uygun olduğuna dair herhangi bir beyanda bulunmadığını belirtti. Yetkili, bir tek ‘yarasa’ sembolünün PTI’ye verilmesi gerektiğine karar verdiğini de sözlerine ekledi.

CJP İsa, “2 Aralık’taki parti içi anketlerin geçerliliği nedir?” diye sordu.

Babar’ın avukatı, PHC’nin kendisini dinlemediğinden ve davada taraf yapmadığından suç duyurusunda bulundu.

Avukat, Babar’ın PTI’nin kurucu üyesi bulunduğunu ve başka bir siyasal partiye katılmak yerine üye bulunduğunu sadece parti içi seçimlere katılmasına izin verilmediğini söylemiş oldu.

Bunun üstüne mahkeme, Babar’ın PTI’nin kurucu üyesi olduğuna dair kanıt istedi ve PHC’nin yazılı kararının bir kopyasını istedi.

Ayrıca ECP’nin avukatı, anayasal bir meselede mecburi bir uygulama olan PHC’nin başsavcıya bildirimde bulunmadığını söylemiş oldu. Kendisi, yüksek mahkemenin birkaç tarafı dinlemediğini de sözlerine ekledi.

Bu aşamada ECP avukatı iddialarını tamamladı.

Peşinden HSK şunları söylemiş oldu: “Kim istese de istemese de biz ülkede seçim yapılmasını istiyoruz.”

CJP Isa, duruşmayı yarın (Cumartesi) sabah 10’a ertelemeden ilkin, “Parti içi anketler doğru değilse PTI’nın sonuçlarıyla yüzleşmek zorunda kalacağını” söylemiş oldu.

PTI avukatı Hamid, Cumartesi sabahı duruşmanın tekrardan başlamasıyla tartışmalarına başlamış olacak.

PHC, ECP’ye bildirimde bulunmuş oldu

Ayrıca PHC, PTI’nin parti içi anketlerdeki emrine uymadığı iddiası sebebiyle seçim organına karşı mahkemeye saygısızlık davası açma talebiyle ilgili olarak ECP’ye bir bildirim yayınladı.

Dilekçeyi Yargıç Shakil Ahmad ve Yargıç Waqar Ahmad’dan oluşan iki üyeli bir kurul dinledi.

PTI avukatları Qazi Muhammad Anwar ve Shah Faisal İlyas mahkeme huzuruna çıktı.

PTI, ECP’nin, PHC’nin talimatına karşın partinin parti içi anketlerinin sertifikasını kendi internet sayfasında yayınlamadığını ileri sürdü.

Dilekçede, PHC’nin Çarşamba günü ECP’nin 22 Aralık 2023 tarihindeki kararını yasa dışı olarak nitelendirdiği, bu kararın PTI’nin parti içi seçimlerini geçersiz kıldığı ve onu seçim sembolü olan “yarasa”dan yoksun bıraktığı açıklandı.

PTI, mahkemeden, mahkeme direktiflerine uyulmaması sebebiyle ECP’ye karşı mahkemeye itaatsizlik davası başlatmasını talep etti.

ECP dilekçesi

Anayasa’nın 185(3) maddesi uyarınca ASM’nin kısa sonucuna karşı meydana getirilen itirazda, seçim kurulu, mevzunun önemi göz önüne alındığında, yüksek mahkemenin, detaylı data vermeden ilam dilekçesini kısa bir buyruk yöntemiyle iptal etmesinin haklı olup olmadığını sorguladı. sebepler.

Temyizde ek olarak, ECP’nin 2017 Seçim Yasasının 208, 209 ve 215. Maddeleri ile 2017 Seçim Kurallarının 157 ve 158. Kuralları uyarınca aşağıdakileri gerçekleştirmeye yetkili olup olmadığı sorgulandı: (a) doğruluk, gerçeklik ve geçerlilik açısından kendisini incelemek ve doygunluk etmek bir siyasal parti tarafınca meydana gelen herhangi bir parti içi seçim; (b) parti içi seçimlerin yürütülmesine ilişkin olarak 2017 Seçim Kanunu’nun 209. Maddesi kapsamında bir siyasal parti adına sunulan herhangi bir sertifikanın doğruluğunu, gerçekliğini ve geçerliliğini inceleyecek ve doygunluk edecektir; ve (c) bir siyasal parti tarafınca meydana gelen herhangi bir parti içi seçimin fiilen ve kanunen söz mevzusu siyasal partinin tüzüğüne uygun olarak yapılıp yapılmadığını saptamak ve doygunluk etmek; ve eğer öyleyse, GKP’nin (a), (b) ve (c)’de belirtilen hususları yerine getirmesinin, bir siyasal partiye ortak seçim sembolü tahsis etme hakkının verilmesi için bir emsal şart olup olmadığı.

“2017 Seçim Kanununun 208, 209 ve 215. Bölümleri ile 2017 Seçim Kurallarının 157 ve 158. Kurallarının gerçek amacı, anlamı, önemi ve kapsamı nedir ve bunların dava mevzusu kararda doğru şekilde yorumlanıp uygulanıp uygulanmadığı.” ECP sorguladı.

Mahkeme ek olarak, emrin, siyasal partiler tarafınca meydana getirilen parti içi seçimlerle ilgili olarak ECP’nin denetleme ve düzenleme görevlerini, yetkilerini, işlevlerini ve yargı yetkisini gereksiz, geçersiz ve etkisiz hale getirip getirmediğini sordu.

ECP, PHC kısa emrinin, mecburi gereklilikler uyarınca Pakistan Başsavcısına evvelde bildirimde bulunulmadan verildiği için iptal edilebileceğini ileri sürerek, yüksek mahkeme önündeki yazılı dilekçenin açıkça Madde 17’nin yorumunu içerdiğini ekledi. Anayasa ve ECP’nin 22 Aralık kararının PTI’nın haklarını düzenleyen 17. Maddeyi ihlal edip etmediği sorusu.

PHC kararının, davalı olarak sıralanan taraflara yazılı dilekçe bildiriminin tebliğinin tamamlandığı teyit edilmeden verildiği için iptal edilmesinin olası olduğu açıklandı.

Temyizde, ECP’nin parti başkanı tarafınca sunulan Biçim 65’in doğruluğunu ve doğruluğunu araştırma ve araştırma yetkisine haiz olmadığı yada bulunmadığına hükmettiği için kararın hatalı olduğu açıklandı.

PHC’nin sonucu, üst mahkeme tarafınca belirlenen ve PHC için bağlayıcı olan yasayla direkt çelişmektedir. Karar hem de 2017 Seçim Yasasının demokratik bir muafiyet esnasında çıkarıldığı gerçeğini de hesaba katmıyor. Bu Kanunla, anayasa dışı muafiyetler esnasında çıkarılanlar da dahil olmak suretiyle çeşitli seçim kanunları yürürlükten kaldırıldı. Neredeyse dört senedir iktidarda kalan PTI, 2017 Seçim Kanununun hükümlerini değiştirmeye çalışmadı.

ECP, adaletin sağlanması açısından PHC kararının askıya alınması için tepe mahkemesine yakarma etti.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir