Oppenheimer, gücün tüm biçimlerinin yürekli bir keşfidir.

Christopher Nolan’ın ustaca destanı, uzun süredir devam eden saplantılarını sürdürüyor.

Ortalama bir dakika sonrasında oppenheimerChristopher Nolan’ın niçin projeyi ele almak istediği anlaşılıyor. Mevzusu, “atom bombasının babası” J. Robert Oppenheimer, evrenin yapı taşlarına kafayı takmış bir kuramsal fizikçiydi. Kristal kadehleri ​​köşelere fırlatıp paramparça olmalarını ve hanımefendilere kendi maddesinin niçin onlarınkinden geçemeyeceğinin bilimsel nedenlerini açıklayarak flört etmelerini izliyor. Parçacıkları, yıldızları ve ateşi düşler; Su birikintilerinin yüzeyine sıçrayan su onu büyüledi.

Nolan da uzun süredir kuramsal fizikle ilgileniyor benzer biçimde görünüyor. Evrenin soğuk maddi dokusu – vakit, uzay, madde, ölüm, sonsuzluk benzer biçimde şeyler – ile insan varoluşunun daha doğa ötesi anlamları içinde bir bağlantı hissediyor: aşk, kimlik, bellek ve üzüntü. Sık sık duygu ve bilimi birleştirir, peşinden bizlere bunların sonsuz sorular bulunduğunu hatırlatmak için eski mitlerin bazı ipliklerini kumaşın içinden geçirir. Haricinde Bellek İle Başlangıç, Yıldızlararası İle Dunkirk, Prestij İle ilkeNolan’ın filmleri, somut olanla soyut olanı karşı karşıya getirmek için beyaz perdenin bilimsel araçlarını (görüntüler, ses, vakit, selüloit üstündeki kimyasallar) kullanır. İnsan beyni bir harikadır.

İçinde oppenheimer, merceğini güce çeviriyor – çatlamış atomların yarattığı türden, ülkelerin haiz olduğu türden, insanların can attığı türden. dayalı olsa da Amerikan Prometheus’uKai Bird ve Martin J. Sherwin’in Oppenheimer, Nolans’ın derinlemesine, ilgi çekici biyografisi oppenheimer biyografik olarak pek nitelendirilemez, en azından gelişen Hollywood versiyonu değil. Bunun yerine, gücün doğasını inceleyen – ustaca, en iyilerinden biri – bir film: iyi mi ortaya çıktığını, iyi mi dengelendiğini ve insanları kolay cevapları reddeden karanlık ikilemlere iyi mi götürdüğünü.

Nolan programlarla uğraşmayı seviyor (bu, kariyerine bir hikayeyi tersten anlatarak başlamış olan bir adam) ve başka şeyler oppenheimer Birkaç tane var. Bir vakit çizelgesinde – tam renkli, “Fission” açılış metniyle – Oppenheimer’ın (inanılmaz bir Cillian Murphy) hikayesi anlatılıyor. Avrupa üniversitelerinde kuramsal fiziğe gençliğini, Berkeley’deki yıllarını, sol siyasetle uğraşmasını, Jean Tatlock (Florence Pugh) ile ilişkisini ve sonunda Kitty (Emily Blunt) ile evliliğini ve General Leslie Groves (Matt Damon) tarafınca Los Alamos’taki son aşama gizemli Manhattan Projesi’nin başına atanmasını kapsar. Vakit çizelgesindeki sıçramalar yardımıyla, sonrasında ona ne olacağına dair bir fotoğraf çizmeye başlıyoruz – bilhassa yaşlı bir Oppenheimer, komünistlerle bağları sebebiyle bir hükümet komisyonu tarafınca soruşturuluyor.

Nolan’ın IMAX kullanımında mükemmel bir şiir var, bilhassa de Oppenheimer’ın iç manzarasını çağrıştırdığında. Iyi mi Dunkirk (Ve ilkebeyaz perdede görecek kadar şanslıysanız), oppenheimer IMAX’ta göremiyorsanız muhtemelen tamamen tatminkar olacaktır. Fakat yapabilirsen, buna kıymet. Nolan, IMAX film kameralarıyla çekim yapmış oldu ve bu çekimleri filmin ilk bölümlerinde, Oppenheimer’ın yeni şehirlerle, yeni manzaralarla, yeni düşüncelerle ve yeni içgörülerle karşılaştığında hissettiği ferahlık duygusunu aktarmak istediğinde kullanıyor.

Ayrıca, ikinci bir yolda – netleşmesi vakit alan nedenlerden dolayı – Senato tarafınca Tecim Bakanı olarak tanınmaya çalışan ve niçin muhalefetle karşılaştığından tam olarak güvenilir olmayan heyecanlı bir Lewis Strauss’u (Robert Downey Jr.) buluyoruz. Bu bölüm siyah beyazdır ve “Füzyon” olarak etiketlenmiştir.

Bu terimleri akılda tutmakta yarar var, zira Macar fizikçi Edward Teller (Benny Safdie) Los Alamos’ta bir hidrojen bombası fikrini açıkladığında -ve sonrasında birisi buna bir kitle imha silahı yerine bir kitle soykırımı silahı adını verdiğinde- aniden fisyon ve füzyon arasındaki farkı öğreniriz. Bir atom çekirdeğinin daha hafifçe iki çekirdeğe bölünmesi, Hiroşima ve Nagazaki’yi yerle bir edebilecek çok önemli bir gücü özgür bırakır. Sadece iki hafifçe çekirdeği tek bir çekirdekte birleştiren füzyon, oldukca daha çok enerji açığa çıkarır ve dünyayı bir halde düzleştirebilir.

Evrensel görüntüler

Bu anlamda Oppenheimer, Nolan’ın bölünme olarak somutlaşan güç fikri olarak okunabilir. Oppenheimer paradokslardan hoşlanan bir adamdır; Şaşkına dönen bir Berkeley öğrencisiyle ilk karşılaşmasında, ışığın iyi mi hem dalga hem de parçacık olabileceğini öğrenmek istiyor, peşinden coşkuyla açıklamalara dalıyor. Gene de, kendi idealleriyle cenk halinde, kendi içinde bölünmüş bir yaşam yaşıyor ve Amerikalıların yaşam kurtarmak için hem canavarca bir ölüm silahı geliştirmesi gerektiğine hem de bu silahların muhtemelen kullanılmaması gerektiğine inanıyor. İç sıkıntısı kimi zaman o denli şiddetlidir ki, etrafındaki dünya titremeye adım atar ve inanılmaz zihni ikiye ayrılır. Yaşamının ilerleyen dönemlerinde Oppenheimer’ın serveti yükselecek ve düşecekti; komünist olmakla suçlanır, azarlanır, sonrasında saygı duyulur ve ödüllendirilirdi. Onu yükseltmeden bile – bu senin olmak istediğin bir adam değil – oppenheimer mevzusunun gücünün bir kısmının, çelişki karşısında basitçe kendi üstüne çökmeyi reddetmesinden geldiğini öne sürüyor. Film ve öykü onu tam olarak anlamadı, sadece onun oldukca mühim bir karakter olduğuna kuşku yok.

Bir de gücü bir soygun, her şeyi kucaklama süreci olarak gören Strauss var. Strauss, hidrojen bombasının geliştirilmesini destekleyecek ve kayıpları önleyecekti. Başkalarının onun hakkında söylediklerine takıntılı, egoya takıntılı. Ülkesi ve dolayısıyla muhtemelen kendisi üstündeki gücün artabileceği bir dünya yaratacaktı. Bu şekilde bir güç daha da yıkıcı olabilir fakat hem de onu en aza indirir.

Unutma, oppenheimer bizlere devamlı şunu hatırlatıyor: her iki tür gücün de atmosferi tutuşturmak ve tüm dünyayı yok etmek için ufak bir şansı var.

Filmin rahatsız olduğu yer burasıdır. benzer biçimde bir film oppenheimer asla birinin yaşamının tekrardan anlatılması değildir, bilhassa de hikayesi oldukça iyi belgelenmiş olduğu kabul edilen birinin. Büyük öykü anlatıcıları, öykü içindeki hikayeyi bulmak için zanaatlarının unsurlarını iyi mi kullanacaklarını bilirler ve bu, vakit ve mekandaki müthiş güç, ruhun genişlemesi yada tükenmesi ile birleşen kıyamet doğası ile ilgilidir.

Bunu Bhagavad Gita’daki şu satırın tekrarında görebilirsiniz: Oppenheimer’ın iddiaya bakılırsa çölde başarı göstermiş bir halde patlatılan ve bilim adamlarına ve politikacılara neler yapabileceğini gösteren “Üçlü Birlik” lakaplı kontrol bombasından sonrasında alıntıladığı “Ben ölüm oldum, dünyaların yok edicisi oldum”. En azından Oppenheimer için bu ifade, bu korkulu şeyle beraber insanlığı kelimenin tam anlamıyla yok etme kabiliyetinin geldiğinin bir kabulüdür. Şişeye geri itilemeyen bir şey özgür bırakıldı. Olması gerekip gerekmediği önemsizdir; Bu insanlık için geri dönüşü olmayan bir noktadır.

Merakla, bu alıntı, Oppenheimer’ın bir Donne hayranı olan Tatlock’tan öğrendiği (oldukça skandal) şiiri “Kalbimi döv, üç kişilik Tanrı” olan 16. yüzyıl doğa ötesi şairi John Donne’den bir alıntıyla dengelenmelidir. (“Üç Kişilik Tanrı”, Hıristiyan Teslis doktrinine bir göndermedir; Oppenheimer’ın filmdeki dizeyi usulca fısıldadığı duyulabilir.) Şiirin tamamı, bir şairin Tanrı’ya “eğilmesini / eğilmesini” ricasıdır. [His] beni parçalama, patlatma, yakma ve yeni yapma gücü”; Sonlara doğru ozan, oldukça açık ifadelerle, Tanrı’dan onu özgür kılmak için yakalamasını, “iffetli” kılmak için ona “saldırı etmesini” ister. Oppenheimer’ın Donne’un şiirine yapmış olduğu davet birazcık muğlaktır, ta ki bunun bir çelişkiler dizisi bulunduğunu anlayana kadar -birileri içsel bölünme diyebilir. Şiir, gerçek gücün paradoks içinde yaşamaktan geldiğini ima eder.

Bu yüzden, bomba sonucunda meselenin zirve noktası yada noktası değildir. oppenheimer. Mevzu bomba bile değildi. bomba. Onu inşa eden ve konuşlandıran ülke için bomba güçle ilgiliydi: ona tutunma, özgür bırakma ve gücün haklı bulunduğunu gösterme kabiliyeti. Bombayı meydana getiren bilim adamlarına ve öteki ülkelerde aynı amacı güden meslektaşlarına, güçlülerle saf tuttukları sürece güç verildi. Her şeyi sorgulamaya başladıklarında, bir kenara itildiler.

Tüm bunlar vatanseverlik ve siyasetle ilgili soruları gündeme getiriyor, fakat sonunda oppenheimer bireysel uygarlıkların bu ufak, çekişmeli meselelerinin, en büyük, çığır açıcı meselelerin yanında öneminin azaldığını öne sürüyor. Biz insanoğlu hepimizi yok edebilecek bir aygıt yaratabiliyorsak, yaşamayı hak ediyor muyuz? Toplam yıkım karşısında aşk, sadakat, dostluk yada ihanet ne anlama geliyor? Bombayı yaparsan, dünyanın sonunu önleyebilir misin? Çakıl taşını suya düşürürseniz dalgaları durdurabilir misiniz?

oppenheimer 21 Temmuz’da sinemalarda.