Mali’deki referandum demokratik bir geçişi güvence edemez
Cuntanın anayasal değişimleri, istikrarsız bir millet üstündeki enerjisini pekiştirmesine izin verebilir
Mali’de iktidardaki cunta, sivil yönetime geçişin bir parçası olarak anayasa referandumu düzenliyor, sadece uzmanlar ve siyasal muhalifler aslolan amacın bu bulunduğunu söylüyor Mali ve öteki birkaç ülkeye yayılan, giderek şiddetlenen ve istikrarsız hale gelen Sahel bölgesinde enerjisini pekiştiriyor.
Ağustos 2020’de bir darbeyle iktidara gelen cunta, sertlik yanlısı isyancı İslamcı grupların rekabet etmiş olduğu ve savaştığı ülkede istikrarı sağlama sözü verdi. Denetim için birbirinize Bunun yerine, Rus paralı asker grubu Wagner tarafınca desteklenen İslamcılar ve cuntanın sertliği katlanarak arttı ve dehşetin yükünü siviller çekti.
Oylama, son olarak bu senenin Şubat ayında olmak suretiyle, lojistik nedenlerle birkaç kez ertelendi. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin Şubat 2024’te yapılması planlanıyor, sadece cuntanın bu vakit dilimine sadık kalıp kalmayacağı belli değil.
Tavsiye edilen anayasal değişikliklerden bazıları Başkan’a Parlamento’dan daha çok yetki verecek – dolayısıyla siyasal karşıcılık. Bununla beraber, mevcut önder Albay Assimi Goïta’nın gelecekteki seçimlerde kesinlikle cuntanın müttefiki mi yoksa vekili mi olacağı belli değil. Bu, cuntanın kontrolünü etkili bir halde meşrulaştırabilir ve mevcut sertlik ve istikrarsızlığı devam ettirebilir.
Daniel, “Mali için duyduğum korku, Afrika siyasal literatüründe çoğu zaman ‘karanlık on seneler’ olarak adlandırılan 70’ler ve 80’lere bir dönüş şeklinde olan askeri gücün restorasyonunu hakikaten görebileceğimizdir” diyor. Afrika Stratejik Araştırmalar Merkezi’nden Eizenga. “Hakikaten korkulu bir zamandı, gene de [the current situation] Vox ile yapmış olduğu bir röportajda “Bunu tekrardan yaşamak için bir başlangıç şeklinde görünüyor” dedi.
Güvenlik güçleri esasen oy kullandı ve siviller 18 Haziran Pazar günü oy kullanacaklar – cuntanın Mali’nin 1992 anayasasında sivil liderlik tarafınca hemen sonra kabul edilecek olan tavsiye edilen değişikliklerini destekleyip desteklemediklerine rahat bir “evet” yada “hayır” yanıtı verecekler. 1991’de diktatör Moussa Traoré’nin düşüşünü onaylıyor. Değişikliklerin muhalifleri içinde Mali’nin laik bir ülke olduğu fikrine karşı çıkan bir grup etkili imamın yanı sıra siyasal partiler ve sivil cemiyet grupları, cuntanın sağlamlaştırma mekanizmaları yer ediniyor. hükümet altındaki güç, demokratik sürecin kisvesini reddediyor.
Sadece internasyonal cemiyet, Mali’nin tekrardan sivil yönetime geçmesinin bir parçası olarak referandum için bastırıyor; Florida Üniversitesi’nde politika bilimi ve Afrika emek harcamaları profesörü Leonardo Villalon, süreçteki kusurlardan bağımsız olarak geçiş için lüzumlu bir adım bulunduğunu söylemiş oldu. “Bu referandum, bazı alanlarda oy kullanmanın oldukca zor olacağı anlamında sınırı olan ve kusurlu olacak” dedi. Bilhassa Mali’nin karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları ve kırılgan seçim aygıtı göz önüne alındığında, “Bunun için bir emsal var ve bunun geniş çapta kabul görmesi için bir emsal var.”
“Sanırım [the referendum is] Villalon, Vox’a “Yasa çıkarılacak ve hükümet yasanın geçtiğini görecek” dedi.
Cunta istikrar sözü verdi, sadece Mali’de sertlik yalnızca arttı
Goïta’nın liderliği aslına bakarsak Mayıs 2021’de düzenlemiş olduğu ve iktidarı geçici cumhurbaşkanı ve başbakandan almak için kullandığı ikinci bir darbenin sonucudur. Goïta daha ilkin yolsuzluk iddiaları ve kötüleşen güvenlik ve ekonomik koşullar sebebiyle Mali’nin seçilmiş son sivil Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keïta’dan – çoğu zaman IBC olarak anılır – güç almıştı.
Darbe internasyonal öfkeye yol açsa da, binlerce Malili, IBC’nin ülkedeki krizleri fena yönetim etmesini protesto etmiş ve silahlı kuvvetlerin başkent Bamako’yu almasına destek vermişti. Libya’nın 2011’deki çöküşünün arkasından, İslamcı terörist gruplar ve Libya’nın çöküşünün arkasından silahlı ve silahlı ayrılıkçı gruplar, Sahel’de, bilhassa Mali, Burkina Faso ve Nijer’de ortalığı kasıp kavurdu.
“[IBK’s] Eizenga, Vox’a “Hükümet güvenlik cephesinde pek etkili olmadı” dedi. “Cunta iktidara geldiğinden beri işler oldukca daha kötüye gitti ve daha da süratli bir halde kötüleşiyor ve bence bunda, bilhassa sivillere yönelik şiddette büyük sorumlulukları var.” Sadece iktidara ulaşmadan önce bile durum kötüydü.”
Birleşmiş Milletler sulh gücü ve Fransız kuvvetleri 2013’ten beri Mali’de konuşlanmış durumda. aşırılık yanlısı güçlere karşı koymada hükümeti desteklemek. Sadece cunta, 2022’de Fransız kuvvetlerini etkili bir halde geri çekilmeye zorladı ve Cuma günü BM sulh güçlerinin ülkeyi “derhal” terk etmesini talep etti.
Her iki gücün de sertliği durdurmadaki etkinliği en iyi ihtimalle şüpheli olsa da, onların görevden alınmasına yönelik çağrılar, ordunun isyancı grupların bulunmuş olduğu bölgeleri istikrara kavuşturma çabalarından oldukca cuntanın popülist, milliyetçi ve sömürgecilik karşıtı duyguları körükleme çabalarıyla ilgilidir. denetim altındalar.
Aslına bakarsak, Eizenga Vox’a verdiği demeçte, mevcut hükümet altında güvenlik durumu hızla kötüleşti. Bir e-postada gösterilen Silahlı Çatışma Konumu ve Vaka Verileri Projesi (ACLED) ve Afrika Stratejik Araştırmalar Merkezi’ne bakılırsa, 2022’de İslamcı grupları içeren 996 sertlik vakası meydana geldi ve 3.635 ölümle sonuçlandı. Eizenga’nın Vox’a söylediği şeklinde, bu 2022 sertliğini “kayıtlardaki açık ara en kötüsü” yapıyor. Ek olarak, “Mevcut verilere dayanarak, cuntanın 2023’ün ilk çeyreğinde iktidara gelmesinden bu yana şiddetin kabaca iki katına çıkmasını bekliyoruz.”
Bu büyük seviyede Mali’nin güney-orta Mopti bölgesindeki Moura katliamından kaynaklanıyor. Vox’tan Jen Kirby’nin Mart ayında Wagner paralı asker grubuyla ilgili bir raporunda yazdığı şeklinde:
Ocak ayında, bir grup bağımsız Birleşmiş Milletler uzmanı Moura’da ihtimaller içinde bir toplu infaz da dahil olmak suretiyle Mali’de bildirilen ihlallere ilişkin soruşturma çağrısında bulunmuş oldu. Bir isyanla savaşan Malili askerler ve Rus paralı askerleri geçen Mart ayında yüzlerce insanı öldürmekle suçlandı. Birçoğu muhtemelen isyancı gruplarla belirgin bir bağlantısı olmayan sivillerdi..
Cunta, vakayla ilgili yakın tarihindeki bir Birleşmiş Milletler raporunu kınayarak ve bölgedeki sivilleri İslamcı şiddetten koruduğunu iddia ederek Moura’daki eylemlerini savundu. Sadece Eizenga, e-posta yöntemiyle, “Mantığın bir kısmı, internasyonal güçleri birbirine benzetmek şeklinde görünüyor” dedi. [the UN peacekeepping forces]bilhassa Wagner’in desteğiyle askeri operasyonların kontrolünü sınırlamak.”
Referandum ihtimaller içinde bir demokratik geçiş için zor bir başlangıç
Villalon, İslami aşırıcılığı ve işlediği iddia edilen zulümleri ortadan kaldırmadaki başarısızlığına karşın, cuntanın destekçileri bulunduğunu söylemiş oldu. “Destekleri var ve oldukca fazla kararsızlık var – bir ihtimal insanoğlu onlardan güvenli değiller, fakat bununla beraber eski muhafızlardan, Mali’yi bu kadar uzun süredir yöneten eski partilerden de hakikaten mutsuzlar.”
Referanduma bir miktar karşıcılık, bilhassa Parti Pour la Renaissance Nationale (PARENA) ve Solidarité Africaine pour la Démocratie et l’Indépendance (SADI) olmak suretiyle yerleşik “eski muhafız” siyasal partilerinden geliyor.
PARENA sözcüsü Sidi Toure Cuma günü Reuters’e verdiği demeçte, “Geleceğin başkanının elinde oldukca fazla güç öteki tüm kurumları ezecektir.” PARENA, Malilileri değişikliklere ‘hayır’ oyu vermeye teşvik ediyor, sadece Toure sonucun ne olacağının belirsiz bulunduğunu söylemiş oldu. “Mali ve Malililer derinden bölünmüş durumdalar.”
Referandum, bilhassa Fransız laiklik modelinin reddi olarak, Müslüman çoğunluklu ülkede dinin cemiyet ve siyasetteki görevi hakkında ciddi tartışmalara yol açtı. İmamlar, Mali’yi “bağımsız, egemen, üniter, bölünmez, demokratik, laik ve toplumsal bir cumhuriyet” olarak tanımlayan anayasa taslağına karşı kilit bir karşıcılık gücü. Referandumun en sesli muhalifleri içinde 2020’de IBK muhalefetinin liderlerinden İmam Mahmoud Dicko ve ortalama 20 Müslüman grubun oluşturduğu bir koalisyon olan Ligue Islamique des Imams du Mali yer ediniyor. Cadre Stratégique Permanant pour la Paix, la Securité et le Développement (CSP-PSD) de dahil olmak suretiyle kuzeydeki ayrılıkçı gruplar da değişikliklerin yeterince kapsamlı olmadığını söyleyerek referanduma karşı çıktılar.
Villalon, Pazar günkü oylamayı “rejim mevzusunda bir referandum” olarak tanımlasa da Eizenga, Vox’a “Mali’de güçlendirilmiş bir demokrasi umutlarının oldukça zayıf bulunduğunu düşünüyorum” dedi.
Agence France-Presse’ye bakılırsa, Pazar günkü referandumun sonuçlarının seçimden sonraki 72 saat içinde açıklanması planlanıyor.