İşten çıkarmalar yaygın mı? ABD’da kısa bir iş güvencesizliği zamanı.

Teknoloji işten çıkarma takip edeni Layoffs.fyi’ye nazaran, dünyanın en büyük, en başarıya ulaşmış teknoloji şirketlerinden bazılarındaki toplu işten çıkarmalar, endüstrinin 170.000’den fazla kişiyi işten çıkarmasıyla geçen yıl manşetleri süpürüyor. Meta (Feysbuk ve Instagram’ı ihtiva eder), Kasım 2022’de 11.000 işçiyi ve bu haftadan itibaren 10.000 işçiyi daha işten çıkardı; Amazon, 2022’de 18.000 görevi ortadan kaldırdı ve 2023’te 9.000 kişinin daha işten çıkarılacağını duyurdu. Geçen yıl Elon Musk tarafınca satın alınan ve özelleştirilen Twitter, geçen yıl iş gücünün yarısından fazlasını işten çıkardı.

Sadece sorun yalnız teknoloji değil: perakende devi Walmart, ABD genelinde binlerce işçiyi işten çıkarıyor ve bu hafta açıklanan BuzzFeed News’in kapatılması da dahil olmak suretiyle işten çıkarma dalgaları medya endüstrisini de etkilemeye devam ediyor.

Bunlar, Amerikalı işçiler için fazlaca daha yıkıcı bir tablonun yalnız ufak bir parçasını temsil ediyor: Emek harcama İstatistikleri Bürosu’na nazaran 2022’de 17 milyondan fazla işçi işten çıkarıldı yada işten çıkarıldı – bu “kovulmanın” resmi terimidir -. 1990’lar ve 2000’ler süresince rakamlar tutarlı bir model gösteriyor: Toplu işten çıkarmalar çağlarında yaşıyoruz.

İşçiler çoğu zaman sonunda bir sonraki işe giden yolu bulurlar, sadece işini yitirme deneyimi yaşayan insanoğlu mühim bir ruhsal yüke maruz bırakılırlar. 2012 senesinde meydana getirilen bir araştırma, işinizi kaybetmenin kalp krizi riskini artırabileceğini buldu. İşten çıkarılmalar esnasında işlerini sürdürenler bile hayatta kalanların suçluluk duygusuyla ya da sıradakilerin kendileri olabileceğine dair devamlı endişeyle uğraşırlar. İK teknoloji platformu CareerArc tarafınca yürütülen 2019 tarihindeki bir araştırmaya nazaran, cevap verenlerin yüzde 40’ı minimum bir kez işten çıkarıldığını yada işine son verildiğini söylemiş oldu.

Cornell Üniversitesi’nde iş ve tecim tarihçisi ve hem de kitabın yazarı olan Louis Hyman, toplu işten çıkarmaların devamlı bu kadar yaygın olmadığını söylüyor. Temp: Amerikan Emek harcaması, Amerikan Ticareti ve Amerikan Rüyası Iyi mi Geçici Hale Geldi?. Vox, Hyman ile toplu işten çıkarmaların zamanı ve kurumsal ABD’daki onlarca senelik tertipli karışıklığın Amerikalıların iş ve iş güvenliği hakkında düşüncelerini iyi mi değiştirdiği hakkında konuştu.

Aşağıdaki röportaj, uzunluk ve netlik için düzenlenmiştir.

Toplu işten çıkarmalar… düzgüsel mi?

Toplu işten çıkarmalar fazlaca uzun süredir normaldi – iş güvencesine haiz olacağınız fikri bir nevi 20. yüzyıl icadı. Normalde, işten çıkarmalar iki şeye bağlıdır: belirli bir işte ani bir tersine dönüş, mesela bir rakibin yeni bir tür ürüne haiz olması yada bir tür iş zorluğu yada iş döngüsü.

Bence şu anda bu anın birazcık garip yanı, bunun hakkaten sisteme yönelik bu Covid şoku tarafınca belirlenmiş olması. Resesyonda mıyız? Bir refah anında mıyız? Bu nedir? Covid iş döngüsünü nerede karşılıyor? Ve bence kimse hakkaten neler olup bittiğini bilmiyor.

Bazı firmalar enflasyonu bir fırsat olarak değerlendirdi. tutarları daha yükseğe itmek kesinlikle zorunda olduklarından daha çok. Firmalar küçülmek istediğinde, ekonomik krizler de bunu yapmak için güzel bir fırsat sunuyor mu?

Kesinlikle. Kimi zaman bunu yapmaları gerekir, kimi zaman yapmak isterler – kim bilir hangi başkan yardımcısı terfi etti ve rakibinin imparatorluğunu gevşetmek ve tüm ekibi kovmak istiyor? Stratejiyi tekrardan tasarlamak ve medyada yer almak için bir fırsat.

İş güvenliğinin 20. yüzyılın bir icadı bulunduğunu söylediniz. Tam olarak ne vakit bir şey haline geldi?

Dünya Savaşı’ndan sonrasında – yalnız muhteşem ekonomik gelişme bağlamındaydı. Her türlü iş güvenliğinin temeli, size gereksinim duyuluyor olmasıdır, değil mi? Birinin sana ihtiyacı var. Dünya Savaşı’ndan sonrasında talep tavan yapıyordu. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonrasında hakkaten kendi kendine gelen endüstriyel sendikalar vardı; 1950’de General Motors ve United Auto Workers içinde Detroit Antlaşması denen bir şeyi görüşme ettiler. Bu hakkaten siyasal bir antak kalma değil, bir sözleşme fakat insanoğlu bunun ne kadar mühim bulunduğunu düşündüler. Bir tek görüşme edeceğiniz yeni bir ekonomik düzenin temeliydi. [the bargaining contract] her beş yılda bir bırakım olmaz ve karşılığında işten çıkarma olmaz.

Ve sonrasında, 1970’lerde iktisat daha değişken hale vardığında, işten çıkarmalara bir dönüş, bu tür istikrarda bir düşüş görürsünüz; ilkin endüstri işçileri için 1970’lerde ve arkasından ofis çalışanları için temel olarak 1990’daki durgunluk — “küçülme” terimini ve her türden kurumsal tekrardan yapılanmayı ilk kez gördüğümüz vakit.

Teknoloji sektöründe, Silikon Vadisi’nin bir nevi muhteşem örneği olan Hewlett-Packard, çalışanlarını işten çıkarmalara karşı mümkün olduğunca korumaya çalıştı ve arkasından 1980’lerde bu politikayı tersine çevirdiler. Düzgüsel işçileri mümkün olmasıyla birlikte geçici işçilerle değiştirdiler, böylece bir durgunluk döneminde tüm geçici işçileri kovabilirlerdi. Bu yüzden geçici işçi sayıları, işten çıkarmaların geleceği mevzusunda fazlaca mühim bir öncü göstergedir.

Cenk sonrası dönemden ilkin – diyelim ki 19. yüzyılda – “işten çıkarma” neye benziyordu?

Umursamazlardı. Büyük bir demiryolu patronu olan Jay Gould’un, “İşçi sınıfının yarısını öteki yarısını öldürmesi için tutabilirim” demesi fazlaca ünlüdür. Bu onların emek verme ilişkileri anlayışıydı. Ne vakit isterlerse insanları işten atıyorlar ya da maaşlarını düşürüyorlardı. 19. yüzyılın sonlarında demiryolları benzer biçimde şeyler çevresinde örgütlenmeye süregelen bu büyük işçi hareketlerini görmeye başlıyorsunuz. İlk büyük ulusal bırakım 1877’deydi. Kendilerini örgütlemek için telgrafı kullandılar, tıpkı bizim bugün bir protesto düzenlemek için Twitter’ı kullanmamız benzer biçimde. Tüm demiryollarını kapattılar ve sonrasında kabloları kestiler.

Doğrusu iş güvenliği beklentisi yoktu; işten çıkarmaların yalnız 20. yüzyılda bir şey olduğu fikrine sahipsiniz. Bilhassa 1930’lardan sonrasında, konjonktürün Keynesyen müdahalelerle, Merkez Bankası vb. tarafınca yönetilebileceğine dair bir fikriniz var. Devletin bunu kaldırabileceğine dair bir inanç var.

Cenk sonrası dönemde Amerikan işleri daha istikrarlı hale vardığında, bu niçin oldu? Bir tek ekonomik patlama mıydı? İş ve işlere yönelik değişik bir felsefe de var mıydı?

Tüm bunlar oluyordu. ABD’li işçiler için çok büyük bir talep vardı – bunun bir kısmı göçün gitmiş olmasıydı. ABD temelde 1921’de kapıları kapattı; 1965’e kadar ABD’ye fazlaca sayıda gerçek anlamda göç olmadı. İşçi arzında bir engelleme var. Cenk sonrasında inanılmaz bir teknolojik patlama var. [era], bugünden fazlaca daha çok. Havacılığın bir sanayi olarak buluş edilmesi, elektroniğin bir sanayi olarak buluş edilmesi, tüm Güneybatı’nın inşa edilmesi ve tüm banliyölerin inşa edilmesi benzer biçimde şeyler var.

Üstelik, Soğuk Cenk bağlamında kapitalizm hakkında yeni bir tür inanç sisteminiz var. Bakın, hür girişim sistemi komünistlerden daha iyidir demek istiyoruz. Emek harcama barışımız var, Detroit Antlaşması var. General Motors umursamıyor – elden ele para kazanıyor. Niçin işlerini yaptıkları sürece greve devam etmelerine izin vermiyorsunuz?

Kitabın Isı “konser ekonomisinin” yükselişine ve bugün çalışmanın niçin bu kadar güvencesiz hissettirdiğine odaklanıyor. Bu terim yalnız Uber benzer biçimde yeni teknoloji şirketleri için mi geçerli yoksa daha eski bir şey mi?

Bu fazlaca daha eski bir şey. Bazı yönlerden, yalnız ABD’de değil, tüm dünyada insanların düzgüsel emek verme şekli budur. Gayri resmi işgücü piyasaları Küresel Cenup’deki işlerin çoğunu tanımlıyor ve kesinlikle 20. yüzyılda ABD’de şirketlerin yükselişinden ilkin işin neye benzediğine fazlaca benziyor.

70’ler, 80’ler ve 90’larda ortaya çıkmış olduğu şekliyle esnek iktisat, işçi hakları beklentisinin olduğu bir cemiyet bağlamında. Cenk sonrası işçi haklarını yaratma şeklimiz, fazlaca hususi bir işçi türü içindi – belirli bir işte devamlı istihdamı olan tam zamanlı bir işçi. O bir erkekti, beyazdı, yurttaştı, yerliydi ve evliydi. Bir Amerikalının kim olduğuna dair bu varsayımların bir çok yıkılmaya başladıkça, bu işin anlamının da ortadan kalkmaya başladığını görüyoruz. Evlilik çökmeye adım atar, bayanlar çalışmaya adım atar, milyonlarca yeni Amerikalı gelir. yükümlülükler [corporations] çalışanlarına karşı hissettikleri oldukça farklıdır. Amerikan nüfusunun değişen doğası tesadüfi değil – ırkçılık ve cinsiyetçilik, kurumsal ve siyaset açısından kimin mühim olup kimin olmadığına ilişkin beklentilere rehberlik ediyor.

General Electric’in eski CEO’su Jack Welch’in meşhur bir stratejisi vardı: çalışanların en fena performans gösteren yüzde 10’u her yıl. Bu esasen yığın sıralamasıbugün Google benzer biçimde teknoloji şirketlerinin kullandığı bir şey değil mi?

O adam, Neutron Jack. Herkesi öldürür fakat ekipmanı bırakır. “Yağları erittiğimizden güvenilir olmalıyız. Zayıf ve pinti olmalıyız.” Bu, 1950’lerde yada 60’larda asla mümkün olmayacak, hakkında konuşulmayacak türden bir dil. 1960’larda, aslen çalışanlarınızın kendilerini güvende hissetmelerini istediğiniz duygusu vardı. Şu sebeple güvendelerse korkmazlar ve aslen daha yaratıcı olurlar. Daha iyi iş çıkaracaklar, sana sadık olacaklar, devamlı başka bir şey için kapıdan dışarı bakmayacaklar.

Sadece bu tür bir küçülme stratejisi Welch tarafınca buluş edilmedi ve bir gecede popüler olmadı. kitaplar nasıldı Mükemmellik Arayışında – eski McKinsey çalışanları tarafınca yazılmış – yada öteki etkisinde bırakır, şirketlerin iyi mi yönetilmesi gerektiğine dair iğneyi hareket ettiriyor mu?

benzer biçimde kitaplar Mükemmellik Arayışında bu tür fikirleri popüler hale getirdi — tüm bu işçilere hakkaten ihtiyacınız yok, ihtiyacınız olanı piyasadan satın alabilmelisiniz, bu büyük şirketlere ihtiyacınız yok, iş güvencesi olmadan da yönetim edebilirsiniz. McKinsey’de yazan ortaklardan biri Mükemmellik Arayışında Hewlett-Packard’da değişen kültürün arkasındaki adamdır. Gardiyanın yeni bir değişimini destekliyor. [HP co-founders Bill] Hewlett ve [David] Packard’ı hemen hemen MBA’si olan bir adama; o hakkaten bir mühendislik adamı değil. 1980’lerde moda olan “kaizen” ve “yalın üretim” benzer biçimde tüm moda sözcükleri uygulamaya başlarlar ve dizgesel olarak Hewlett-Packard’ı çökertmeye, kültürünü ve çalışanlarına verdiği sözü yok etmeye başlarlar.

Gelecek Şok içinde yaşadığımız dünyayı idrak etmek istiyorsanız, temelde 20. yüzyılın son 30 senesinde yazılmış en mühim kitaptır. [The author] Alvin Toffler temelde proje yönetimi fikrini buluş ediyor ve istikrarın ve güvenliğin olmadığı bir gelecekten bahsediyor. Bu, neoliberalizm altında çalışmak için bir plan ve her yerde – en fazlaca satanlar sıralamasında. İşyeri güvensizliği hakkında fikirleri, 1970’lerden sonrasında firmanın ne işe yaradığını tekrardan düşünmekle bir tür bağlantıya sokan bu popülerleştiricilerden birçoğu var.

Firmalar, çalışanları için moral ve iş güvenliği duygusuna haiz olmayı mühim görmüyor mu? Bunun kalite ve üretkenlik için lüzumlu bulunduğunu düşünmüyorlar mı?

Silikon Vadisi kültüründe kesinlikle bu tür bir moral fazlaca önemlidir. İnsanları mutlu etmeye çalışın, keyifli tutun. Fakat genel olarak hayır. Genel olarak, insanların korkmamayı hak etmiş olduğu fikrinden uzaklaştığımızı düşünüyorum, nokta. Bence bu yalnız bir emek verme meselesi değil, bu bir politika ve demokrasi meselesi.

İnsanların işlerinin bu kadar tek kullanımlık bulunduğunu düşündükleri bu ortamdan çıkış yolu nedir? Cenk sonrası iş güvenliğinin o altın çağına iyi mi geri dönebiliriz – fakat eskisinden daha iyi?

Kesinlikle, zira güvenlik istiyorsun fakat bu, makinelerin yapması ihtiyaç duyulan işi yapma pahasına olmamalı. İngiliz anahtarını çeviren yada kasada çalışan insanları istemezsiniz. Finansal güvenceye haiz olmanın tek yolu buysa, problemi açıkça yanlış düşünüyoruz. Bence ilk adım, ortak hedeflerimizin neler olduğu mevzusunda hakkaten geniş bir ulusal görüşme yapmak: korkmamak, iş yeri güvenliği ve mali güvenceye haiz olmak.