Biden ve Putin’in düello konuşmaları, Ukrayna savaşının sona ermesine niçin oldukca uzak bulunduğunu gösteriyor

Biden Varşova’da, Putin Moskova’da.

Devam eden savaşın ortasında Kiev’e yapmış olduğu sürpriz ziyaretin peşinden Başkan Joe Biden, ABD’nin Ukrayna’ya verdiği destek hakkında moral verici bir konuşma yapmış oldu.

Salı günü Polonya’nın Varşova kentinde binlerce kişiye seslenen Biden, geçen yıl süresince devamlı olarak yapmış olduğu benzer biçimde, savaşı demokrasi ve otokrasi arasındaki bir savaşım olarak sundu. Son Birliğin Durumu konuşmasındaki retoriği genişleterek, Rusya’nın ortalama bir yıl ilkin Ukrayna’yı işgal etmesinden bu yana “tüm dünyanın sonsuz bir sınavla karşı karşıya kaldığını” söylemiş oldu ve ABD ve NATO’nun ilerlemeye devam etme kararlılığını altını çizdi Ukrayna’nın savunmasını güçlendirme .

Saatler ilkin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Moskova’da kendi konuşmasını yapmış oldu. Rusya’nın Ukrayna’yı işgalini belirli bir revizyonist tarihle haklı çıkardı, batı tarafınca Ukrayna’ya sağlanan oldukca büyük oranda silahın altını çizdi ve ABD ile kilit bir tabanca kontrolü anlaşmasından çekildiğini duyurdu. Bu savaşın bir tek Ukrayna’nın geleceğiyle ilgili olmadığını, dünyanın geleceğiyle ilgili bulunduğunu tüyler ürpertici bir hatırlatma. Nükleer bir çatışma tehlikesi daima arka planda kalır.

İngiliz fikir kuruluşu Chatham House’dan Hans Kundnani bana “En fena senaryo tırmanış” dedi. Bana öyleki geliyor ki, Biden yönetimi müzakereleri zorlamadığı sürece, buradaki en iyi senaryo devamlı savaştır.”

Sadece ne Ukrayna ne de Rusya bu aşamada müzakereye istekli olduklarını göstermediler.

Salı günkü bölünmüş ekran konuşmaları, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bir yıl sonrasında hem Biden hem de Putin’in ikiye katlandığını hatırlatıyor. Biden bigün ilkin Ukrayna’da Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskyy’ye “Kazanmaya devam edeceğinize güvenimiz tam.” Sadece, Hindistan benzer biçimde büyük demokrasiler taraf tutmayı reddettiği ve Ukrayna sınırlarının ötesinde genişleyen bir savaşın riskleri arttığı için, bu kamuoyu itimatı, cenk ikinci yılına girerken dış siyaset liderlerinin hususi olarak ifade ettikleri korkuları maskeleyebilir.

Düello konuşmaları ve kapalı kapılar ardındaki konuşmalar

Biden, uzun süredir ABD’nin Ukrayna’ya desteğini tamamen değerlerle ilgili hale getirdi. “Başkan Putin, bir yıl ilkin mümkün bulunduğunu düşünmediği bir şeyle bugün karşı karşıya. demokrasiler [of] Biden, Varşova’da yapmış olduğu konuşmada, dünya güçlendi, zayıflamadı, sadece dünyanın otokratları güçlenmedi, zayıfladı” dedi.

Bu tarih, Batılı müttefikleri Şimal Atlantik Antlaşması Örgütü’nde oldukça iyi bir halde bir araya getirdi. NATO ve Avrupa Birliği, Rusya’ya yaptırımlar uyguladı ve Ukrayna’ya on milyarlarca dolarlık askeri ve ekonomik yardım teklif etti. Sadece İsrail, Latin ABD ülkeleri ve mesela Hindistan benzer biçimde öteki ülkeler Ukrayna’yı desteklemeyi reddederek daha incelikli pozisyonlar aldılar.

Kundnani bana “Aslına bakarsak bu cenk dünyadaki demokrasileri böldü” dedi. “Batı dışındaki dünyadaki birçok demokrasi, bilhassa de dünyanın en büyük demokrasisi olan Hindistan, durumu bu şekilde görmüyor.” Rusya’ya karşı yaptırımlar yada Ukrayna’ya yardım sağlamak, Hindistan’ın Çin’e karşı mücadelede daha geniş stratejik hesabıdır.

Ukrayna’daki cenk, ABD’nin dikkatini, uzmanların uzun vadeli bir güvenlik tehdidi oluşturduğunu söylediği yükselen bir güç olan Çin’den uzaklaştırdı. Ukrayna savaşının ihtimaller içinde en fena neticelerinden biri, ABD’nın iki ana rakibi olan Rusya ve Çin’in taraflara iştirak etmesi olacaktır. Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Çin’in Rusya’ya güvenlik yardımı elde etmiş olabileceği mevzusunda uyardı.

Putin ise ABD militarizminin dünyada oluşturduğu tehdide ilişkin Genel Kurul’a hitap etti. İşgal emrini kendisi vermiş olmasına karşın, savaştan Ukrayna’yı görevli tuttu. Ve uzun sözleri, Rus iş hayatına zor durumdaki ekonomiyi kurtarması için coşku verici bir davet içeriyordu.

King’s College London’dan bir araştırmacı olan Jade McGlynn, “Putin’in gerçeklik görüşü oldukca uzak görünse de, onun sapkın mantığını keşfetmek oldukca daha mühim” diyor. “Sonuçta bu, birçok Rus tarafınca paylaşılan bir görüş ve bir o denli da önemlisi, bununla beraber bizim gerçekliğimizde neyin mümkün bulunduğunu da dikte ediyor.”

Putin’in konuşmasının en mühim yönü, Putin’in iki ülke içinde nükleer ve konvansiyonel olmayan silahları sınırlandırmak için kalan son antak kalma olan ABD-Rusya New START anlaşmasına katılımını askıya alacağını açıklamasıydı. Bu tırmanan hareket, Putin’in tekrardan canlanan bir NATO karşısında cenk alanında engellenmeye verdiği cevap olabilir. Kaldıraç arayışında, giderek daha tehlikeli riskler almaya istekli görünüyor.

Bu hafta sonu düzenlenen senelik Münih Güvenlik Konferansı’nda, dünyanın ulusal güvenlik etkileyicilerinin dikkati Ukrayna’daki harbe, bilhassa de Ukrayna’ya iyi mi daha çok tabanca sağlanabileceğine çevrildi. Ara sıra bir yankı odası benzer biçimde geldi. ABD halihazırda Ukrayna’ya 29,8 milyar dolar değerinde tabanca elde etmiş yada vaat etmiş olsa da, George W. Bush yönetiminin eski yetkilisi Eliot Cohen benzer biçimde bir takım önde gelen ABD dış politikası figürü, “Batı Ukrayna’yı silahlandırmakta tereddüt etmeye devam ediyor” iddiasında bulunuyor. Ötekiler “sırada ne var” diye zorlamaya devam ediyor. Biden Pazartesi günü, Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in Münih’te Rusya’nın Ukrayna’daki eylemlerini insanlığa karşı kabahat olarak nitelendiren bir konuşma yapmasından günler sonrasında Ukrayna’ya 500 milyon dolarlık ek askeri yardım duyurdu.

Fakat hususi olarak, insanoğlu güya çatışmanın gidişatıyla ilgili endişelerini dile getirdi.

Yeni Amerikan Güvenlik Fikir Kuruluşu Merkezi’nden Richard Fontaine, “Koridor hitabı oldukca daha endişeliydi,” diye yazmıştı. “[W]Uzun bir savaşın yayılacağı endişesi. Batı desteği mevcut seviyelerde sonsuza kadar kalamaz. Siyasal destek azalabilir, stoklar azalabilir ve halk zaman içinde daha azca eli açık hale gelebilir. Uzun bir yıpratma harbinde Moskova üstün olabilir.”

ABD’li yetkililer bile bu mesajı Ukrayna’ya iletmiş görünüyor. Adı açıklanmayan bir Biden yönetimi yetkilisi geçtiğimiz günlerde The Washington Post’a “Onları hiçbir şeyi ve her şeyi sonsuza kadar yapamayacağımıza ikna etmeye çalışmaya devam edeceğiz” dedi. Yapılması ihtiyaç duyulan sadece halka açık olmayan tartışmayı yansıtır. Sadece Post’ta yer aldıysa, Biden’ın Kiev’de Zelenskyy ile yapmış olduğu hususi görüşmede aktardığı bir şey olduğundan güvenilir olunabilir.

Sadece Salı günü, ne Rusya’nın ne de Batı’nın çatışmayı erken bitirmeyi düşünmediğini kimse bilemezdi. McGlynn’in söylediği benzer biçimde, “Bu savaşın her iki tarafça iyi mi görüldüğü mevzusundaki yar, barışı neredeyse olanaksız kılıyor.”