Bal arıları tehlikede değil. Bu arılar.

Arılar hakkında ne biliyorsun? Bal ürettiklerini mi? Bir kovanda yaşadıklarını mı? Sürdüklerini mi?

Pekala, haberlerim var: Bu özellikler aslına bakarsak ABD’deki bir çok arıyı tanımlamıyor. Ortalama 4.000 yerli türün hiçbiri gerçek bal üretmez. bir değil! Bir çok yalnız yaşıyor. Çoğunun kraliçesi yok.

Birçok kişinin aşina olduğu arılar bal arılarıdır., Apis mellifera, Amerikalıların yüzyıllar ilkin Avrupa’dan getirmiş olduğu yerli olmayan bir tür. Arıcılar, bal üretmek ve mahsulleri tozlaştırmak için onları öteki çiftlik hayvanları benzer biçimde yönetir.

Avrupa bal arıları emsalsiz dünyanın en meşhur böceğidir. Onlar bal arıları! Tüylü, vızıldayan, bal meydana getiren bal arıları! Ve bu ilginin en azından bir kısmını hak ediyorlar. Yediğimiz yiyeceğin ortalama üçte biri, bal arılarının tozlaştırdığı bitkilerden geliyor ve bunlar, “arıları kurtarmak” için ulusal bir kampanyayı ateşleyen çeşitli tehditlerle karşı karşıya.

Sadece bazı çevrebilimciler, bal arılarına gösterilen tüm bu ilginin yerli muadillerini, doğrusu yabani arıları gölgede bıraktığını iddia ediyor. Her tür renk ve boyutta bulunan inanılmaz bir grupturlar ve bununla birlikte mühim tozlayıcılardır – bazı ölçütlere bakılırsa bal arılarından daha iyidirler. Kısmen Avrupa bal arılarının çoğalması sebebiyle, genel olarak yerli arılar da fazlaca daha büyük bir yok olma riski altındadır.

Bal arıları sonucunda yok olma riski altında değildir. O halde kim bilir bunca zamandır yanlış arıları kurtarıyoruz.

California Riverside Üniversitesi’nde bir arı araştırmacısı olan Hollis Woodard, “İnsanlar sevgilerinin, dikkatlerinin ve fonlarının çoğunu bal arılarına adaıyorlar” dedi. “Bu, yabani arılar için zararı dokunan olabilir. Eğer hakkaten ‘Arıları kurtarın’ demek istiyorsak, kimin kim ve neyin ne olduğu hakkında bazı gerçekleri netleştirmemiz icap ettiğini düşünüyorum.”

Bal arısının yükselişi

Pek fazlaca Amerikalı’nın bayılmış olduğu arı, 400 yıl ilkin buraya tahta gemilerle taşınmıştı. O zamanlar ABD çiftlikleri küçüktü ve yabani böcekler tarafınca tozlaşıyordu. Yerleşimciler yeni arıları (acemiler?) mum ve doğal ki bal için kullandılar.

Sadece sonraki yüzyıllarda, çiftlikler yaygınlaştıkça ve yerli tozlayıcılar azaldıkça, bal arıları ticari tozlayıcılar olarak büyük bir iş haline geldi. Arılar uygun bir halde fazlaca çeşitli ekinleri tozlaştırıyor ve bitkiler çiçek açtığında çiftliklere vararak ülke genelinde kamyonlarla taşınabilen koloniler halinde yaşıyorlar.

Bugün ABD’de ortalama 3 milyon bal arısı kolonisi var, bu da on milyarlarca arıya karşılık ediyor. Kaliforniya bademlerinden kabağa kadar her yıl ortalama 15 milyar dolar değerinde mahsulü tozlaştırıyorlar.

Teresa Kısa/Getty Images

Getty Images vesilesiyle David Paul Morris/Bloomberg

Bal arıları, yiyeceklerimizi üretmemize destek oldukları için popüler oldular. Sadece onları çevresel ikonlara dönüştüren şey, aught’larda ortaya çıkan “arıların düşüşü” çevresinde birazcık yanıltıcı bir anlatıydı.

2006 civarında, arıcılar bal arısı kolonilerinde büyük kayıplar bildirmeye başladılar. USDA’da bir arı uzmanı ve araştırmacı emekli olan James Cane, “Bu alarm zillerini çaldı” dedi. “Arıcılık işi tehdit altındaydı” dedi ve “arıları kurtarın” çağrıları ortalıkta dolaştı.

Bu tehdit fazlaca gerçekti ve hala da öyleki. Pestisitlerin ve yaşam alanlarının kaybının yanı sıra, 2000’li yıllarda kovanlar içinde parazit akarlar hızla yayılıyor ve kolonilerin çökmesine niçin oluyordu ki bu bugün hala bir kaygı deposu.

Sadece, halkın çoğunun anladığı benzer biçimde, arıların düşüşü yabani arılarla değil, daima yönetilen, yerli olmayan bal arılarıyla ilgiliydi. Bu fark önemlidir, şu sebeple Avrupa bal arılarının kendilerini sürdürmek için – hasta kolonileri tedavi etmek için – çalışan koca bir endüstrisi vardır, oysa yabani arılarda yoktur.

Arı düşüşlerinin zirvesinde bile, ABD’de hala 2 milyondan fazla koloni vardı. Ayrıca, küresel olarak bal arısı kolonileri 1960’lardan bu yana yüzde 80’den fazla arttı.

Tozlayıcıların korunmasını korumak için çaba sarfeden kar amacı gütmeyen bir kurum olan Xerces Society’nin yönetici direktörü Scott Black, “Gezegende muhtemelen tarihte asla olmadığı kadar fazlaca bal arısı var” dedi. “Koruma kaygısı yok”

Yerli arılar için aynı şey söylenemez.

Birçok yerli arı yok olma tehlikesiyle karşı karşıya

Yerli arılar bal arıları benzer biçimde değilse neye benzerler? Bir çok yalnız ve toprağa yuva yapıyor. Çoğunun kraliçesi yoktur. Bal bulmak için dans etmezler. Ve hiçbiri bizim yediğimiz türden bal üretmez (yaban arıları nektardan bal benzeri bir madde yaparlar, sadece fazlaca daha ufak miktarlarda).

Onlar da çeşitli bir gruptur. Bazıları bir tek birkaç milimetre uzunluğunda ve tatarcık benzer biçimde görünürken, ötekiler – mesela bombus arıları ve marangoz arıları – bir inçten daha uzundur. Pek fazlaca arı, bal arıları benzer biçimde nektar ve polen tüketir; ötekiler yağ yer!

Aşağıdaki resimler, ufak, metalik ter arısından (aslına bakarsak insan terini içecektir) tüylü ve hatta sempatik Amerikan yaban arısına kadar bir tek bir avuç göstermektedir.

Steve Lenz/Getty Images/iStockphoto

jim nehirleri

Cappi Thompson/Getty Images

Getty Images vesilesiyle Creative Touch Imaging Ltd./NurPhoto

Bir grup olarak yabani arılar, bilhassa ev bahçeleri ve bal arılarının tozlaşamadığı mahsuller için inanılmaz derecede mühim tozlayıcılar olarak kabul edilir. Mesela domates, patlıcan ve biber “vızıltı tozlaşması” gerektirir; arılar poleni özgür bırakmak için vücutlarını titreştirmek zorundadır – bal arılarının yapamadığı bir davranış (bombus arıları ve öteki bazı yerli türler yapabilir).

Gene de yerli arıların sağlamış olduğu bu parasız hizmetler azalıyor. Yabani arılar bir grup olarak yeterince incelenmemiş olsa da, mevcut araştırmalar birçok türün yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğunu gösteriyor. British Columbia Üniversitesi’nde bir arı araştırmacısı olan Alison McAfee, “Bir korumacının bakış açısından, yerli arılar daha çok desteğe gereksinim duyanlardır” diye yazmıştır.

Bir araştırma ve savunuculuk grubu olan Biyolojik Çeşitlilik Merkezi tarafınca 2017 senesinde meydana getirilen bir değerlendirmeye bakılırsa, Şimal ABD’daki ortalama dört yerli arıdan biri tehlikede. Woodard, bunların içinde halihazırda federal olarak nesli tükenmekte olan türleri – paslı yamalı yaban arısı benzer biçimde – ve “Nesli Tükenmekte Olan Türler Listesine doğru yürüyen” diğerlerinin bir boru hattını içerdiğini söylemiş oldu.

Getty Images vesilesiyle Joel Page/Portland Press Herald

Ana tehdit, neredeyse tüm yırtıcı yaşamın karşı karşıya olduğu tehdittir: otlaklar benzer biçimde organik yaşam alanlarının yok edilmesi. Cane, “Yerli arılar, yırtıcı yaşam alanlarının geri çekilmiş olduğu seviyede geri çekildi” dedi.

Örnek olarak Iowa’yı kullandı: Son iki yüzyılda eyalet, uzun çimenli çayırlarının yüzde 99’undan fazlasını, çoğunlukla endüstriyel tarıma kaptırdı. Illinois’de de öyleki. Çayırlar kır çiçekleri ve paslı yamalı yaban arısı da dahil olmak suretiyle arılar için inanılmaz derecede mühim bir görünüm ile doludur.

Pestisitler ve fungisitler, bilhassa tarımsal zararlıları öldürmek için tasarlanmış neonikotinoidler isminde olan bir grup kimyasal da bir sorundur. Woodard, “Neoniklerin fena bulunduğunu onlarca defa gösterdik,” dedi. “Nektardaki polenlere kapılırlar; arılara birçok değişik şekilde zarar veriyorlar.”

Vox’un daha ilkin bildirdiği benzer biçimde, ABD pestisit yönetmeliği, bu zirai kimyasalların arılara ve öteki tozlayıcılara iyi mi zarar verdiği mevzusunda çoğu zaman bilimin peşinde kalıyor. (Neonikotinoidler çoğunlukla Avrupa’da yasaklanmıştır, sadece ABD’nin neredeyse tamamında yasal olmaya devam etmektedir.)

Araştırmalar giderek daha çok başka, birazcık paradoksal bir tehdide işaret ediyor.

Bal arıları yabani arılara iyi mi zarar verebilir?

Bal arıları fazlaca yetenekli toplayıcılardır. Cane liderliğindeki 2016 tarihindeki bir araştırmaya bakılırsa, tek bir koloni üç yaz ayı süresince ortalama 22 kilo polen peleti (birazcık nektarla karıştırılmış polen) toplayabilir.

Emek harcama, 110.000 yalnız arının yavrularını beslemek için kafi bulunduğunu buldu. Woodard, “Bal arıları, manzaralardan polen çıkarmada son aşama iyidir” dedi.

Ve bu yerli arılar için bir problem olabilir. Çiçekli bitkilerin sınırı olan olduğu belirli alanlarda, yerli böcekler polen ve nektar için bal arılarıyla rekabet eder. Netice olarak, yiyecek aramak için daha uzaklara gezi etmek zorunda kalabilirler ve netice olarak yavruları için daha azca yiyecek toplayabilirler.

Ek olarak, bazı yerli arılar yalnızca bir yada bir avuç çiçekten polen toplar; bal arılarının aksine, bu türler polenleri azaldığı için bir gıda kaynağından diğerine kolaylıkla geçemezler.

Lauren A. Little/MediaNews Grubu/Getty Images vesilesiyle Kartal Okumak

Cane, “Sınırı olan bir kaynağa haiz olması imkansız, onu tüketen evcilleştirilmiş bir hayvan ekleyemez ve sonrasında her şeyin güzel olmasını bekleyemezsiniz,” dedi. (Giderek artan sayıda araştırma, bal arılarıyla rekabetin yerli arılar için fena bulunduğunu gösteriyor.)

Cane, ticari arıcıların böceklerin bir çiftlikte çalışmadığı zamanlarda arılarının organik ekosistemlerde beslenmesine izin verdiğini söylemiş oldu. Yerleştiği Utah’ta, yönetilen bal arısı kovanları kimi zaman kamu arazilerine park edilir ve her birinin 30 hatta 60 kolonisi olabilir. Yiyecek için aç, kırları yağmalamaya hazır insanlardan oluşan bir kent benzer biçimde, dedi. Ülke genelinde insanoğlu tarafınca yönetilmeyen “yırtıcı” bal arısı kolonileri de var.

Rekabet tek kaygı değil. McAfee, Vox’a, yoğun bal arısı kolonilerinin, yırtıcı yaşam hastalıklarına niçin olabilecek virüsler ve öteki mikroplar için de rezervuarlar olabileceğini söylemiş oldu. Onun benzer biçimde uzmanlar, bu virüslerin yerli arı popülasyonlarına yayılabileceğinden korkuyor, sadece hala pek fazlaca bilinmeyen var. McAfee, “Bu virüslerin yerli arılarda ne seviyede gerçek hastalığa ve hastalığa niçin bulunduğunu bilmiyoruz” dedi.

Açık olan, bilim adamlarının potansiyel ölümcül yayılmayı durdurmak için yönetilen bal arısı kolonilerindeki hastalığı daha iyi anlamaları ve ortadan kaldırmaları gerektiğidir. Sadece yaban arılarını korumak için bilim adamlarının bal arısının ötesine geçen çözümlere ihtiyacı olacak.

Arıları kurtarmaya iyi mi destek olabilirsiniz?

Besin sistemimizde toptan değişimler eğer olmazsa, gene de bal arılarına ihtiyacımız olacak. Fakat yabani arılara da ihtiyacımız var.

Çiftlikler, ticari ürünler (yerli arılar, bal arıları kullanan çiftliklerde bile mahsul verimini artırır) ve ev bahçeleri dahil olmak suretiyle onlara güveniyor. Bahçenizde büyüyen çiçekler var ise – ayçiçeği yada ekinezya – muhtemelen arılar onları tozlaştırır.

Bu da bizi, bireylerin yerli arılara yardım etmesinin kim bilir en kolay yoluna getiriyor: Çiçek dik! Bilhassa senenin değişik zamanlarında çiçek açan yerli olanlar. Xerces Society benzer biçimde gruplar, her bölge için ekim kılavuzları sağlayarak bunu kolaylaştırır.

Woodard, yerli arıların (ve öteki pek fazlaca canlının) birazcık dağınıklıktan da yararlandığını söylemiş oldu. Her yaprağı tırmıklamayın. Düşmüş bir dalı yerinde bırakın.

Woodard, “Çevremizdeki boşluklar, ‘güzel alan’ın ne olduğu ve iyi bir kahya olmanın ne anlama geldiği hakkında iyi mi düşündüğümüz mevzusunda büyük bir değişikliğe ihtiyacımız var,” dedi. “Her şeyi yırtıcı tut, işleri birazcık daha azca bakımlı bırak.”

Uzmanlar kesinlikle yapmamanız ihtiyaç duyulan şeyin bal arısı kolonisi satın almak bulunduğunu söylüyor. McAfee, “Bu kesinlikle destek olmuyor,” dedi. Bunun yerine, “insanoğlu yerli arıların kendilerine gelmesini istemelerini sağlamayı düşünmeli” dedi.