Avustralya, iddialı yeni bir anlaşmayla ABD nükleer denizaltıları satın alacak

Avustralya, yükselen Çin karşısında Asya-Pasifik süresince Batı enerjisini artırmaya yönelik iddialı bir plan kapsamında beş adede kadar ABD nükleer enerjili denizaltı satın alma, arkasından ABD ve İngiliz teknolojisiyle yeni bir model inşa etme planlarını deklare etti.

Duyuru Pazartesi günü San Diego, California deniz üssünde düzenlenen bir etkinlikte geldi. Başkan Joe Biden Avustralya Başbakanı Anthony Albanese ve İngiltere Başbakanı Rishi’yi ağırladı Sunak.

Üçlünün podyumunun arkasına demirlemiş bir ABD Virginia sınıfı nükleer denizaltıyla Biden, ABD’nin “Hint-Pasifik’te on senelerdir istikrarı koruduğunu” ve denizaltı ittifakının “on seneler süresince sulh olasılığını” destekleyeceğini söylemiş oldu.

Biden’ın da vurguladığı şeklinde, yeni kurulan Avustralya’ya katılan Avustralya, ittifak 18 ay ilkin Washington ve Londra ile AUKUS olarak malum nükleer tabanca alamayacak.

Bununla beraber, nükleer reaktörlerle çalışan kurnaz denizaltılar elde etmek, Avustralya’yı seçkin bir kulüpte konumlandırıyor ve Çin’in askeri genişlemesini geri püskürtmek için ABD öncülüğündeki çabaların ön saflarında içeriyor.

Albanese, anlaşmanın “tüm tarihimizde” Avustralya’nın müdafa kabiliyetine meydana getirilen en büyük tek yatırımı temsil ettiğini söylemiş oldu.

Denizaltıların, uzun mesafelerden düşmanları vurabilen ve ihtimaller içinde saldırganlara karşı kuvvetli bir caydırıcılık elde eden seyir füzeleri ile donatılması umut ediliyor.

Albanese, ülkedeki daha geniş ekonomik etkinin, 2. Dünya Savaşı’ndan sonrasında ülkede otomobil endüstrisinin tanıtılmasına benzer olacağını tahmin etti.

Avustralya hükümeti, birkaç on senelik projenin ilk 10 yılda neredeyse 40 milyar dolara mal olacağını ve tahmini 20.000 iş yaratacağını tahmin ediyor.

Albanese, Avustralya’nın İngiltere’den sonrasında ABD deniz nükleer sırlarına erişim izni verilen yalnızca ikinci ülke bulunduğunun altını çizdi. “Her şeyden ilkin sulh, istikrar ve güvenliğin daha çok refah sağlamış olduğu bir dünya bizi bağlıyor” dedi.

Biden’ın ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan, konvansiyonel silahlı, nükleer enerjiyle çalışan Virginia sınıfı üç geminin “2030’lar süresince” satılacağını ve “gerekirse beşe çıkma olasılığı” bulunduğunu söylemiş oldu.

İngiltere ve Avustralya ondan sonra, gene nükleer enerjiye haiz ve konvansiyonel silahlar taşıyan, SSN-AUKUS adlı yeni bir model inşa etmeye başlamış olacak. Sullivan, bunun ABD teknolojisine haiz bir İngiliz tasarımı ve “üç endüstriyel üssün hepsinde mühim yatırımlar” olacağını söylemiş oldu.

Müdafa harcamaları artıyor

Avustralya atom silahlarını konuşlandırma olasılığını reddetmiş olsa da, denizaltı planı, sofistike bir donanma filosu inşa eden ve suni adaları Pasifik’teki açık deniz üslerine dönüştüren Çin ile karşı karşıya gelmesinde mühim ve yeni bir aşamaya işaret ediyor.

Sunak’ın ofisi Pazartesi günü yapmış olduğu açıklamada, Çin’in meydan okuması ve Rusya’nın Batı yanlısı Ukrayna’yı işgali karşısında İngiltere’nin de askeri kabiliyetlerini güçlendirmek için harekete geçtiğini söylemiş oldu.

Downing Street, önümüzdeki iki yıl içinde 6 milyar dolardan fazla ek finansmanın “yaşamsal cephane stoklarını yenileyip güçlendireceğini, Birleşik Krallık’ın nükleer girişimini modernize edeceğini ve AUKUS denizaltı programının bir sonraki aşamasını finanse edeceğini” söylemiş oldu.

Avustralya daha ilkin, eskiyen dizel denizaltı filosunu gene geleneksel olarak çalışan 66 milyar dolarlık Fransız gemileri paketiyle değişiklik yapma yolunda ilerliyordu.

Canberra’nın bu anlaşmadan çekildiğini ve AUKUS projesine girdiğine dair ani açıklaması, üç ülke ile yakın müttefikleri Fransa içinde kısa fakat alışılmadık derecede şiddetli bir münakaşaya yol açtı.

Avustralya tarafınca kullanımdan kaldırılacak olan Collins sınıfı denizaltılarla karşılaştırıldığında, Virginia sınıfı neredeyse iki kat daha uzun ve 48 değil 132 mürettebat üyesi taşıyor.

Sadece, daha uzun vadeli yükseltme, uzun bir bekleme gerektirecektir.

Üst düzey bir ABD yetkilisi, İngiliz donanmasının “son teknoloji ürünü” SSN-AUKUS gemilerine 2030’ların sonlarında ve Avustralya’nın yalnızca 2040’ların başlarında haiz olması icap ettiğini söylemiş oldu.

Ayrıca, Avustralyalı denizciler, mühendisler ve öteki personel, uzmanlık kazanmak için ABD’li ve İngiliz ortaklarıyla beraber eğitim alırken, İngiliz ve ABD denizaltıları Avustralya limanlarına tertipli ziyaretler meydana getirecek.

Çin, AUKUS’un bir silahlanma yarışı başlatma riski olduğu mevzusunda uyardı ve üç ülkeyi nükleer silahların yayılmasını önleme çabalarını geri çekmekle suçladı.

Çin dışişleri bakanlığı sözcüsü Mao Ning gazetecilere verdiği demeçte, “ABD, İngiltere ve Avustralya’yı Soğuk Harp zihniyetini ve sıfır toplamlı oyunları terk etmeye, internasyonal yükümlülükleri iyi niyetle yerine getirmeye ve bölgesel sulh ve istikrara destek olacak daha çok şey hayata geçirmeye çağırıyoruz.” Pekin’de.

Komünist ülkenin lideri Xi Jinping, geçen hafta ABD’yi Batı’nın “Çin’i oldukça yönlü kuşatma, kuşatma ve bastırma” çabalarına öncülük etmekle suçlayan alev ateş bir izahat yapmış oldu.

Sadece Washington, Pekin’in Tayvan’ın kendi kendini yöneten demokrasisini işgal etme tehditlerinin yanı sıra nükleer silahlı Şimal Kore’den gelen tehdidi vurgulayarak Asya-Pasifik’teki ülkeleri alarma geçirdiğini söylüyor.

ABD’li üst düzey yetkili, “Gördüklerimiz, Çin’in Xi Jinping liderliğinde son 5-10 yılda attığı bir takım provokatif adımdır.” dedi. “Bu, Hint-Pasifik’in işletim sistemini müdafa ve güvence altına alma girişimidir.”