SC, ECP emrini ‘geçersiz ve hükümsüz’ duyuru etti ve 14 Mayıs’ta Punjab’da seçim yapılmasına karar verdi
İSLAMABAD: Mühim bir gelişmede, Pakistan Yüksek Mahkemesi Salı günü Pakistan Seçim Komisyonu’nun (ECP) Pencap’ta seçimlerin ertelenmesine ilişkin kararını “geçersiz ve hükümsüz” duyuru ederek Cumhurbaşkanı Dr. Arif Alvi’nin 30 Nisan’da seçim yapma kararını onadı.
Pakistan Başyargıcı (CJP) Umar Ata Bandial liderliğindeki ve Yargıç Munib Akhtar ve Yargıç Ijazul Ahsan’dan oluşan üç üyeli bir kurul, Pakistan Tehreek-e-Insaf (PTI) hakkında yedi gün devam eden davaları yürüttükten sonrasında Pazartesi günü sonucu saklı tuttu. ) dilekçe.
“Pakistan Seçim Komisyonu (“Komisyon”) tarafınca verilen 22.03.2023 tarihindeki ihtilaflı kararın (“AT Sonucu”) anayasaya aykırı olduğu, yasal yetki yada yargı yetkisi bulunmadığı, baştan geçersiz, hiçbir yasal tesiri olmadığı beyan edilmiştir ve işbu belge ile Bozuldu” yazılı karar, açıklanmasından dakikalar sonrasında gösterildi, okundu.
AKP erteledi seçim zamanı Pencap’ta 8 Ekim’e kadar – başlangıçta 30 Nisan’da gerçekleşmesi planlanıyor – terör saldırılarının tekrardan canlanması, güvenlik mensubu sıkıntısı ve benzeri görülmemiş bir ekonomik kriz sebebiyle.
Kararda, “Ne Anayasa ne de yasa, Komisyon’a seçim tarihini Anayasa’nın 224(2) maddesinde belirtilen 90 günlük sürenin ötesine uzatma yetkisi vermemektedir.”
Seçim süreci beşinci aşamadaydı. EKP’nin “komisyonun hukuka aykırı sonucu” sebebiyle kararını açıklamış olduğu tarihte 13 gün kaybedildi.
O zamanlar eski başbakan İmran Han’ın partisi tarafınca denetim edilen Pencap meclisi, Ocak ayında onun talimatıyla feshedildi. Kriket oyuncusundan politikacıya dönüşen bu şahıs, her ikisini de Pakistan’ın siyasal istikrara ulaşması ve zor durumdaki ekonomisini desteklemesinin bir yolu olarak görmüş olduğu erken ulusal seçim talebine ek olarak eyalette yeni bir seçim için bastırıyor.
Yargıtay kararından mühim çıkarımlar
- 22 Mart tarihindeki EKP sonucu anayasaya aykırı deklare edildi
- SC, ECP’yi 14 Mayıs’ta Pencap’ta seçimler düzenlemeye yönlendirdi
- Federal hükümet, 10 Nisan’a kadar ECP’ye 21 milyar Rs fon sağlama talimatı verdi
- ECP, 11 Nisan’a kadar SC’ye mevzuyla ilgili bir rapor sunmasını istedi
- Hükümet, güvenlik planını 17 Nisan’a kadar ECP ile paylaşma talimatı verdi
- Apex mahkemesi, KP’deki seçimlerle ilgili duruşmaya devam edecek
Mahkeme, Pencap seçimlerinin programını birkaç değişiklikle geri getirdi. Seçim programının 6. aşamasından 11. aşamasına kadar olan aşamaları restore edildi.
Kararda, geri dönen memurun sonucuna karşı temyiz başvurusunda bulunmak için son tarihin 10 Nisan olduğu açıklandı ve ek olarak Punjab Temyiz Mahkemesi’ne 17 Nisan’a kadar meydana getirilen temyiz kararlarını açıklaması emirini verdi.
“Pencap’taki adayların nihai sıralaması 18 Nisan’a kadar açıklanmalı, seçim sembolleri 20 Nisan’a kadar tahsis edilmeli ve adaylık belgeleri için son tarih 19 Nisan” dedi.
Pencap’ta güncellenmiş seçim programı:
| Geri dönen memurun adaylık belgelerini reddetme/kabul etme sonucuna itiraz için son tarih | 10 Nisan |
| Temyiz mahkemesi tarafınca temyiz kararları için son tarih |
17 Nisan |
| Revize edilmiş aday listesinin yayınlanması |
18 Nisan |
| Adaylıktan çekilme için son tarih ve revize edilmiş aday listesinin yayınlanması |
19 Nisan |
| Seçim sembolünün yarışan adaylara tahsis edilmesi |
20 Nisan |
| Seçim günü | 14 Mayıs |
Takvime gore mahkeme, EKP’ye 14 Mayıs’ta sandık başına gitme talimatı vererek Pencap ve KP meclisleri genel seçimlerini “218. (3) Anayasa”.
Karar, Pencap’ta seçimin 14 Mayıs’ta yapılması icap ettiğini belirtiyordu. Karar, ECP’yi Madde 218(3) uyarınca adil ve saydam seçimler hayata geçirmeye yönlendirdi.
Kararda, “Pencap ve KP’deki seçimler saydam, yansız ve yasalara uygun olmalıdır.”
Federal hükümetin 10 Nisan’a kadar ECP’ye 21 milyar Rs fon sağlaması icap ettiğini belirtti ve kurumu 11 Nisan’a kadar mevzuyla ilgili bir rapor sunmaya yönlendirdi.
Kararda ek olarak, ödeneğin sağlanmaması durumunda Yargıtay’ın ilgili makamlara yönerge vereceği açıklandı.
Yüksek mahkeme ek olarak federal hükümete – Korucular, FC mensubu ve silahlı kuvvetler dahil olmak suretiyle – kaynak sağlaması ve eyaletlerde sandık yapmak için desteği genişletmesi emirini verdi.
Karara gore, federal hükümete güvenlik planını 17 Nisan’a kadar seçim kuruluyla paylaşma talimatı verildi. Ayrıca, Pencap’ın geçici kabinesi ve genel sekreterinin seçim ekibiyle ilgili olarak 10 Nisan’a kadar ECP’ye rapor vermesi icap ettiğini de sözlerine ekledi.
Ek olarak, ECP’yi Pencap geçici hükümeti ve federal hükümetin karara uymaktan kaçınması durumunda yüksek mahkemeye başvurmaya çağırdı.
Yargıç Qazi Faez Isa ve Yargıç Amin-ud-Din Khan tarafınca açıklanan kararın “yasal dayanağı” bulunmadığını belirten kararda, 3:2’ye dayanan 1 Mart kararıyla ilgili dile getirilen endişelere de değinildi.
Ayrıca, Hayber Pakhtunkhwa’daki seçimlerle ilgili olarak, üç üyeli kurul, duruşma esnasında kimsenin eyalet valisini temsil etmediğini, bu yüzden mevzunun yalnızca bu seviyede kritik edilmeye devam edeceğini söylemiş oldu.
Kararın açıklanmasından ilkin Müdafa Bakanlığı, ordunun sandık güvenliğini sağlamayı reddetmesinin gerekçesini açıklayan raporunu sundu.
davanın kronolojisi
Yüksek mahkeme savunmayı kabul edip aynı gün 27 Mart’ta dinlemeye başladığından, sekiz güne yayılan bir süre süresince ilgili tarafların savunmalarını sunmuş olduğu altı duruşma düzenledi.
Başlangıçta, CJP Bandial, Justice Khan, Justice Jamal Khan Mandokhail, Justice Akhtar ve Justice Ahsan’dan oluşan beş üyeli bir kurul oluşturuldu.
Sadece 30 Mart’ta Yargıç Amin, Anayasa’nın 184(3).
Arkasından, kürsü dört üyeye indirildi – CJP Bandial, Yargıç Mandokhail, Yargıç Akhtar ve Yargıç Ahsan.
Bigün sonrasında 31 Mart’ta Yargıç Mandokhail de geri çekildi ve kürsü oluşumundan ilkin kendisine danışılmadığı için geri çekilmek istediğini kaydetti.
Davayı dinlemek için CJP Bandial, Justice Akhtar ve Justice Ahsan’dan oluşan yeni bir kurul oluşturuldu.
Üç üyeli kurul, Pencap ve KP’nin başsavcıları, Pakistan başsavcısı, ECP’nin avukatı ve müdafa ve maliye bakanlarının iddialarını dinledi.
Duruşma devam ederken, Pakistan Halk Partisi (PPP) ve Pakistan Demokratik Hareketi’nden (PDM) oluşan koalisyon partileri, davayı görmek için tam mahkeme kurulmasını istedi.
Sadece üst mahkeme taleplerini reddetti. Koalisyon partileri, davayı gören üç üyeli heyete güvenmediklerini ifade ederek sonucu kabul etmeyeceğini ileri sürdüler.
Hukuk Bakanı Azam Nazeer Tarar da Yargıtay’ın duyarlı ve mühim bir konudaki kararının alelacele açıklanması halinde hükümetin bunu kabul etmeyeceğini söylemiş oldu.
Duruşmanın devam etmiş olduğu sırada parlamento, baş yargıcın yetkilerini kısıtlamak için 2023 tarihindeki Yüksek Mahkeme (Uygulama ve Usul) Yasa Tasarısını da kabul etti. Sadece Cumhurbaşkanı Arif Alvi hemen hemen imzalamadı.
Ayrıca PTI, tüm hakimlere saygı duyduklarını ve mahkeme ne karar verirse kabul edeceklerini söylemiş oldu.
Bir haber kanalına konuşan PTI Başkan Yardımcısı Shah Mahmood Qureshi, “Bizim için tüm hakimler saygıdeğerdir, hiçbir kürsüye itirazımız yok, yalnız Anayasa’ya gore karar istiyoruz” dedi.
PTI lideri ek olarak iktidar koalisyonunu SC kararını kabul etmeye çağırdı.
