Siyaset ve fandom: Trump’ı ve Stan kültürünü idrak etmek

Günümüz siyasetinin giderek fandom’a benzediği yaygın bir gözlemdir: Her ikisi de tutku çevresinde oluşturulan ve tutkuyla birleşen topluluklara haizdir ve her ikisi de çoğunlukla tek bir kamusal figüre odaklanmaktadır. Pek oldukça uzman artık sağcı seçmenleri “Trump fandomu” olarak adlandırıyor; sanki siyasal bir mitinge akın eden bir Trumpist ile Coachella’da koltuk kapan Beyhive üyesi içinde oldukça azca fark varmış benzer biçimde.

İki hareket içinde genel paralellikler oluşturmak kolay, hatta rahat görünebilir, sadece daha yakından baktığımızda, karşılıklı olarak çetrefilli, karşılıklı olarak karmaşık ideolojik ekosistemler ve belirgin örtüşmeler görüyoruz. Her iki alt kültürde de toplumsal medya yankı odalarının yükselişi zehirliliği, aşırıcılığı ve sanrısal düşünceyi körükledi. Mesela, QAnon ile bu Çinli aktörün bir hologram olduğu inancı içinde herhangi bir bağlantı bulunduğunu düşünmeyebilirsiniz, sadece ikisi de aynı temel sorunlardan meydana gelmektedir: ortak gerçeklik anlayışımızı çarpıtmaya ve parçalamaya hizmet eden dezenformasyon ve bağnazlık. adanmışların daha yüksek bir amaç olduğuna inandıkları şeyin adı.

Hem fandom hem de politika büyük ortak anlatılara dayanır

İnsanlık zamanı süresince tutkulu hayranlar var olmuştur, sadece kendilerini “fandomun parçası” olarak tanımlayan hayranlar, etken olarak ilgilenen öteki hayranlardan oluşan daha büyük topluluklar içinde hareket eder. “Fanatik” kelimesi 1880’lerin sonlarında popüler kullanıma girdi ve “fandom” 1903 civarında ortaya çıktı. Konsept, 20. yüzyıl süresince niş meraklılar ve spor topluluklarında gelişti ve sonunda aughts ve 10’lu yıllarda ana akım haline geldi. webin yükselişi yardımıyla.

2000’li yıllarda fandom çevrimiçi olarak gelişirken, organik siyasal hareketler de benzer dinamiklerle daha yaygın hale geliyordu. Özünde fandom ve politikanın her ikisi de, ima etmiş olduğu tüm yoğunlukla beraber duyguyu gerektirir. Fandomlar, belirli spor takımlarına, yaratıcılara yada medya çalışmalarına duygusal bağlılıkları yardımıyla bir araya gelen insanlardan oluşan topluluklardı. Çay Partisi’nden Wall Street’i İşgal Et’e kadar tabandan gelen siyasal hareketler, başlangıçta ülkelerinin ne olmasını istediklerine dair ortak bir anlatıyla bir araya getirilen yerelleştirilmiş kolektiflerdi.

Bu ortak anlatı, politika ile fandom içinde oldukça mühim bir bağ dokusudur; insanları bir tek ortak bir kimlik duygusu çevresinde değil, ortak bir öykü ve bu hikayeyi beraber inşa ettikleri fikri çevresinde birleştiriyor. Bu anlatılar bir tek eğlence değil. Savunucularına bakılırsa, ister “bataklığı kurutmak”, ister bir dizideki en sevdiğiniz karakterlerin bir araya gelmesi için kök salmak, ister Taylor Swift’i dolabın baskısından kurtarmak olsun, daha yüksek bir etik amaca sahipler. Büyük fandom anlatıları çoğunlukla büyük siyasal hikayelere dönüşür: İnternetin ilk dönemlerindeki bazı fandom projeleri, Harry Potter Alliance olarak süregelen Fandom Forward ve Vlogbrothers fandomunun bir kolu olan Project for Awesome benzer biçimde toplumsal ve politik hareketlerin yan dallarını doğurdu. Her iki grup da hayranlarını toplumsal değişime teşvik ediyor. Etkili Altruizm hareketinin popülerleşmesinden tek bir Harry Potter fanatik kurgusunun görevli olduğu düşünülebilir.

Trump’ın siyasal yükselişi, yeni milenyumda ortaya çıkan yoğun meşhur fandomunun belirli bir alt türüyle örtüşüyor. Kimi zaman topluca “standom” olarak anılan “stan”, Eminem’in 2000 yılındaki “Stan” şarkısından ödünç alınan, saplantısı oldukça ileri giden sapkın bir fanatik hakkında kullanılan ironik bir terimdir. “Beğenme” terimi, büyük seviyede Twitter’ın, hayranların favorilerini gerçek zamanlı olarak takip etmelerine, öteki hayranlarla yazışma kurmalarına ve hatta fanatik oldukları yaratıcılarla direkt konuşmalarına olanak tanıma kabiliyetiyle şekillendi. Ünlülerin ve pop yıldızlarının fanatik kitleleriyle daha direkt etkileşime girmiş olduğu bir dönemde Trump’ın kendisini başarıya ulaşmış bir halde bir politikacı olarak değil, sırf uzun süredir acı çeken hayranlarını doyum etmek için politika halletmeye tenezzül eden bir meşhur olarak biçimlendirmesi pek de tesadüfi görünmüyor.

Trump, siyasete değil siyasetin ona ihtiyacı varmış benzer biçimde davranarak, siyasal katılımının kendi kendine hizmet etmediği, daha ziyade takipçilerinin hayal kırıklıklarına yol açmış olduğu fikrini ortaya koydu. Başından beri kendisini onların inançlarının taşıyıcısı olarak sundu. Bir Trump destekçisinin geçtiğimiz günlerde MSNBC’den Garrett Haake’ye söylediği benzer biçimde, “Trump tüm bunlarla yüzleşirken, bunu bizim yerimize bizim için yapıyor.”

Sadece Trump’ın bir kanal olduğu fikri her iki yönde de işe yarıyor. Siyasal değişiklik görmek istiyorsanız bir tek Trump’a oy veremezsiniz; duygusal yatırımınızı genel olarak politikadan ona bireysel olarak aktarmanız gerekiyordu. Ona dayanmak zorundaydın.

Stan’lerin kendilerini “stans” olarak adlandırması, hayranların idolleriyle olan sıkıntılı ilişkileri hakkında bayağı fazla kişisel farkındalığa haiz olduklarını ima eden, alaycı bir halde kendini küçümseyen bir etikettir. Bununla beraber hayranların favorilerine yaptıkları yatırım oldukça yoğunlaştığında ortaya çıkabilecek ıslak zemini de öngörüyor. Bununla beraber, çağdaş meşhur fandomunda giderek daha azca kişisel farkındalığa haiz geçici duraklar var ve 6 Ocak’ın bizlere öğrettiği benzer biçimde siyasette daha da azca.

Duygularımız, gerçeği iyi mi gördüğümüzü ve bu görüşü korumak için ne halletmeye hazır olduğumuzu giderek daha çok şekillendiriyor

Paylaşılan anlatı terimini siyasal aktivizme uygulamak, bu aktivizme fantastik bir rol yapma oyununun baş döndürücü sarhoşluğunu aşılıyor; ister bir ilerleme fantezisi, ister bir aşırılık fantezisi olsun. Kısa sürede tekrardan basılan 2007 tarihindeki kitabında Rüya: Düşlem Çağlarında İlerici Politikayı Tekrardan Tasarlamak (şimdi tekrardan adlandırıldı Rüya yada Karabasan), yazar Stephen Duncombe, Trump’ın 2016 seçimlerini gerçeklere dayanarak değil (sık sık yalan söylüyordu) fakat gerçek benzer biçimde maskelenmiş fanteziler yaratma becerisine dayanarak kazandığını gözlemledi. Duncombe, “Gerçekler, öyleki göründüğü gibi, doğrulanabilir şekilde doğru yada yanlış olan şeyler değil, yalnızca bir konunun bileşenleridir” diye belirtiyor. “Son on yılda, İsrail’den Hindistan’a, tüm Avrupa ve Birleşik Krallık’taki sağcı popülistler, iktidara yükselişlerinde ulusal büyüklük ve yakın yıkım fantezilerini doldurmak için gerçekler buluş ediyorlar.”

Gerçekliğin bu şekilde çarpıtılması kısmen kasıtsız bir kaymadır. Sonuçta tüm arkadaşlarınız sizinle RPG oynarken gerçekliğe tekrardan girmek zor olabilir. Ve tüm arkadaşlarınız sizinle beraber hikayeyi oluştururken, hangi kısımların gerçek bulunduğunu ve hangi kısımları beraber oluşturduğunuzu anımsamak zor olabilir.

Anlatı, yalnızca hangi bilgiyi alacağınızı değil, hem de onu iyi mi yorumlayacağınızı ve daha büyük öykü içinde iyi mi sıralayacağınızı da evvelinde belirler. Duncombe’un yazdığı benzer biçimde, “Dünyamızı gerçekleri mantıklı bir halde tartışarak daha azca, daha oldukça hikayeler, semboller ve metaforlar vasıtasıyla anlıyoruz.” Adanmışlardan oluşan bir topluluk tarafınca alınan bu tür hikayeler ve semboller, çoğu zaman yalnızca gerçek inananların görebileceği ezoterik kodlara dönüşüyor; “Q damlalarından” Louis Tomlinson’un bebeğinin düzmece olduğuna dair işaretlere kadar. Ve yoğun bir halde benimsenen dini inançlarda olduğu benzer biçimde, bu tür topluluklar, bir kez sorgulandığında yada yanlışlığı kanıtlandığında inançlarını tekrardan düşünmek yerine daha da ısrar eden olma eğilimindedir. Bunun gerçekleştiği fandom topluluklarında, grupların kolektif olarak gerçekliğin daha ölçülü bir versiyonunu reddettiklerini ve büyük anlatılarını desteklemek için yoğun komplo teorilerini yeniden yeniden ve yeniden yeniden kullandıklarını görüyoruz.

Parkwood adına Kevin Mazur/WireImage

Hem fandomda hem de politikada bu çarpıklıklar çoğunlukla topluluk liderleri tarafınca kasıtlı olarak daha da kötüleştiriliyor. Etkili üyeler, tercih ettikleri anlatıya yada daha geniş gündemleri için en avantajlı anlatıya uyacak şekilde gerçekleri kasten çarpıtarak yada atlayarak takipçilerini manipüle edebilirler. Takipçilerine gerçekliğin tercümanı olma rolleri abartılamaz.

Medya araştırmacısı Sarah Banet-Weiser, kısa sürede gösterilen Hakikat Sonrası, Yalan Haber ve Demokrasi: Yalan Siyasetinin Haritasını Çıkarmak, parçalanmış bir “hakikat sonrası” döneme girdiğimizden endişelenmek yaygın olsa da, “hakikat” fikrinin kendisinin devamlı son aşama bağlamsal bulunduğunu gözlemliyor. Üstelik çeşitli bağlamlarda hakikat, onu kimin söylediğine bağlıdır: [depends] bazı aktörlerin hakikatı söylediği ve bu aktörlerin dünyaya ve kendilerine ilişkin anlayışlarında doğruluk yetkisine haiz oldukları varsayımına dayanmaktadır.”

Yalnızca hakikatı söyleyen tarafınca desteklenen anlatıya değil, seçilmiş hakikatı söyleyene de duygusal olarak yatırım yaptığımızda, gerçekliğin “nesnel” bir versiyonunu bizimle konuştukları versiyondan çıkarmak daha da zorlaşır. şu sebeple riskler oldukça yüksek. Bu inananlar, web araştırmacısı Alice Marwick’in “etik motivasyonlu ağ tacizi” olarak adlandırdığı şeye katılmanın ötesinde değiller: ideolojik olarak yönlendirilen bir topluluğun parçası olmanın, ideolojileri değişik olsa bile, inananların en zehirli davranışları bile haklı çıkarmasına olanak tanıyan rahat fakat derin kavram. olağandışıdır ve izleyici, onların motivasyonlarını yada hedeflerini etik olarak anlamaz. Kendi hallerine bırakıldıklarında, 6 Ocak’ta Kurultay Binası’nı kuşatanların bir çok muhtemelen hiçbir vakit kışkırtıcı olamayacaklardı; Sadece liderleri tarafınca kışkırtılan daha büyük bir kolektifin parçası olarak, isyan kadar aşırı eylemlerde bile kendilerini tamamen haklı hissetmeye başladılar.

Kendi sembollerimizi meşhur kişilere yansıtırız – hatta dini putperestlik noktasına kadar

Trump’ın sahnesi siyasal arena olsa da amaçları ve araçları siyasetiyle değil şöhretiyle ilgilidir. Duncombe, “Trump, daha iyi bir politikacı benzer biçimde görünmek için eğlence araçlarını kullanmıyordu” diye yazıyor. “Şovmen olarak performansı için siyaseti daha iyi bir sahne olarak kullanıyordu.” Trump’ın takipçilerini bu kadar etkilemesine olanak tanıyan hangi meşhur niteliklerine haiz bulunduğunu merak edebilirsiniz; sonuçta o Beyoncé değil. Sadece Trump’ın da son aşama bilincinde olduğu benzer biçimde, bu şekilde olması gerekmiyor; yalnızca takipçilerini, onu iyi mi olmasını istiyorlarsa ona dönüştürmeye teşvik etmesi gerekiyor.

Halk figürünün kişiliği kolektif olarak yaratılmış bir yapıdır. Bu, ünlüler ve onların medyaya ve kamuoyuna sundukları şeyler tarafınca inşa edilir, hemen sonra medya ve halk tarafınca ve meşhur kişiyle iyi mi yorumlanıp etkileşime girildiği tarafınca oluşturulur. Hayranlar, seçtikleri ünlüyle kişisel bir parasosyal ilişki kurduktan sonrasında, istedikleri pozitif özellikleri o ünlünün kişiliğine yansıtacaklardır – gerçeklikle uyumlu olmasalar ve içsel olarak tutarsız olsalar bile.

Trump’ın takipçiliğinin sırrı, Trump’ın siyasal kampanyaların esasını ve sonunu ortaya çıkarması değil, kamusal benliğinin iyi mi çalıştığını anlamasıdır. Başından beri takipçilerini kendi arzularını ve fantezilerini kendisine yansıtmaya teşvik etti. 2016 senesinde parti adaylığı kabul konuşmasında “Her gün halk için hizmet etmeye kesin bir halde uyanıyorum” dedi. “Ben senin sesinim.”

Bazı yıldızlar, onların hikayelerine oynamayı reddederek hayranlarını rahatsız ederken (mesela, Taylor Swift’in eşcinsellerle mücadelesi benzer biçimde) Trump, kişiliğine ilişkin her türlü yoruma karşı soğukkanlılığını koruyor. Fanatiklerinin endişelerini ve umutlarını ona yansıtmalarına olanak tanıyan Trump, kamusal kişiliğini insanın kendisinden tamamen kopmuş ve tamamen kurşun geçirmez hale gelecek bir dereceye kadar şişirdi. Iowa’lı bir seçmen kısa sürede New York Times’a “Trump bizim Davut’umuz ve Goliath’ımızdır” dedi. Beyoncé’nin bile bu şekilde bir menzili yok.

Bu seviyedeki putperestlik, Trump’ın fandomunu nispeten düzgüsel parasosyal ilişkilerin ötesine taşımış görünüyor. Trump, 2016 Iowa parti toplantısını Ted Cruz’a kaptırdı; bunun büyük seviyede Cruz’un, Trump’ın aşırı milliyetçi politikalarından rahatsız olan evanjelik seçmenlere kur yapması sebebiyle oldu. 2024’te, aynı eyaleti kolaylıkla kazandıktan sonrasında, Amanda Marcotte ve Sarah Posner benzer biçimde köşe yazarları, onun bir zamanlar dini sağ liderlerin üstlendiği görevi, kendisi de dini bir idol haline gelmiş olarak gasp etmiş göründüğüne dikkat çekti.

Bu kesinlikle bir ünlünün dini bir figürle karşılaştırıldığı ilk sefer değil, sadece bu gelişmenin demokrasiye yönelik varoluşsal ve apaçık faşist tehdidini abartmak mümkün değil. Trump esasen takipçilerinin fantezileri üstünde nüfuz sahibi ve onların gerçekleri ve detayları iyi mi (yada alıp almadıklarını) esasen belirliyor. Trump’ın tanrıya yakın bir varlık olarak tasvir edilmesinin daha da keskin bir uçurumu körüklemesi olasılık dışı değil; destekçilerinin gerçekliği, ABD’yı ve onun buradaki yerini iyi mi görmüş olduğu ile geri kalanımızın gördükleri içinde giderek genişleyen bir yar. ve deneyim.