New York’un köpekbalıklarıyla dolu suları iyi bir şey. Evet hakikaten.

Tabiat iyileştirir.

Geçtiğimiz yazların çoğunda, New York sahilleri en fena hareketleriyle kalabalık, kirli ve gürültülüydü. Sadece şimdi, sahile gidenler birazcık daha rahatsız edici bir şeyle uğraşmak zorunda: köpekbalıkları.

Long Island’ın cenup kıyısındaki New York’un en popüler plajlarından bazılarında köpekbalığı saldırıları artıyor şeklinde görünüyor. 4 Temmuz uzun hafta sonu süresince, 15 yaşındaki iki çocuk da dahil olmak suretiyle birkaç şahıs ısırıldıklarını söylemiş oldu. Isırıklar ölümcül değildi ve kimse bir uzvunu kaybetmedi.

Bu raporlar, geçen yaz bazılarına kum kaplanı köpekbalıklarının niçin olmuş olabileceği doğrulanmış sekiz köpekbalığı ısırığı kaydını takip ediyor. 2022’den ilkin, son otuz senedir New York’ta herhangi bir yılda ikiden fazla doğrulanmış köpekbalığı ısırığı olmamıştı. Bu, köpekbalığı saldırılarına ilişkin istatistikleri derleyen Florida Üniversitesi tarafınca Vox’a sağlanan verilerden geliyor.

Köpekbalığı ısırıkları normal olarak ürkütücü, sadece son hücum dalgasının arkasında aslına bakarsak iyi haberler var. Isırıklardaki artış tipik olarak köpekbalıklarındaki artışı gösterir ve köpekbalıklarındaki artış deniz habitatının balıkla, kısaca köpekbalığı yemiyle dolup taştığını gösterir.

Long Island’daki Stony Brook Üniversitesi’nde köpekbalığı uzmanı olan Chris Paparo, “Köpekbalıkları sıhhatli bir ekosistemin işaretidir” dedi. “Bunu başarıya ulaşmış bir korumanın işareti olarak görüyorum.”

John Minchillo/AP

John Minchillo/AP

Küresel köpekbalığı ve vatoz popülasyonları, büyük seviyede endüstriyel balıkçılık sebebiyle son 50 yılda yüzde 70’ten fazla azaldı. Balıkçı gemileri, köpekbalıklarını yalnızca yakalayarak yada kazara yakalayarak direkt değil, bununla beraber yiyecek kaynaklarını da tüketerek öldürür.

ABD, Doğu Kıyısı süresince bu eğilimi tersine çevirmeye çalıştı. Son yıllarda balıkçılık, azalan köpekbalığı popülasyonlarını ve avlarını korumak için yönetmelikler çıkardı. Ayrıca New York, denize akan nehirlerinin bir kısmını temizleyerek kıyı denizlerine giren kirli su miktarını azalttı.

Bu çabaların en azından bir kısmı işe yarıyor şeklinde görünüyor.

“Bugün beş yada on yıl öncesine nazaran daha çok köpekbalığı var mı? ABD Birleşik Devletleri’ndeki balıkçılığı denetleyen bir devlet kuruluşu olan NOAA Balıkçılık’ta balıkçılık yönetimi uzmanı olan Tobey Curtis, “Kesinlikle,” dedi. “1993’ten beri köpekbalığı popülasyonlarını yönetiyor ve koruyoruz.”

Şu demek oluyor ki organik olarak daha çok köpekbalığı var ve bilim adamları bu eğilimin devam etmesini istiyor. Önümüzdeki güçlük, halkı onlarla iyi mi yaşayacağı mevzusunda eğitmektir.

Köpekbalıkları insan etinin tadına bakmak istemez. Balık tutmaya çalışırlar.

Bu sizi birazcık tedirgin edebilir fakat: New York kıyılarındaki sular köpekbalıkları için mükemmel bir yaşam alanıdır. Aslen, Long Island’ın cenup kıyısı, büyük beyaz köpekbalıkları da dahil olmak suretiyle çeşitli deniz türleri için bir fidanlıktır. Yetiştikleri yer burası.

Her neyse ki bizim için bu hayvanlar çoğu zaman insanları yiyecek istemezler. Long Island’daki en yaygın köpekbalıkları kara köpekbalıkları, kum köpekbalıkları ve kum kaplan köpekbalıklarıdır (kaplan köpekbalıklarından kafa karıştırıcı bir halde farklıdır) ve rejimleri ilk olarak balıktan oluşur. Mesela kum kaplanı köpekbalıkları, solungaçlarının arkasında belirgin bir siyah nokta bulunan ince şerit balıkları olan Atlantik menhaden sürülerini (bunker olarak da adlandırılır) avlar. Her ne kadar ürkütücü görünseler de, bir kum kaplan köpekbalığının dişleri insan etini parçalamak için yapılmamıştır.

İnsan ısırıkları neredeyse devamlı rastgeledir: Bir köpekbalığı, bir insanı deniz yaşamı sanabilir yada bir balığı yemeye çalışırken yanlışlıkla onu yakalayabilir. Köpekbalıkları, elektrik sinyallerini algılayan yüzlerindeki organları kullanarak avlanırlar, bir tek kısmen koku ve görmeye güvenirler. Florida Üniversitesi’nde köpekbalığı araştırmacısı olan Gavin Naylor’a nazaran, gürültülü insanoğlu kimi zaman sığınak okullarının yaymış olduğu sinyali yansılamak edebiliyor.

Eliot Ferguson/Getty Images

Şu demek oluyor ki ısırıklar olabilir. Bir sonraki sual şudur: Niçin New York’ta daha yaygın görünüyorlar?

Suda daha çok köpekbalığı ve daha çok köpekbalığı yemi var. İyi.

Köpekbalıkları yanlışlıkla yalnız bir insanı ısırdığında manşetlere mevzu olur. Köpekbalığı popülasyonlarındaki insan kaynaklı ciddi düşüş, oldukca daha azca dikkat çekiyor.

20. yüzyılın ortalarından beri balıkçılık, köpekbalığı popülasyonlarını tamamen tüketti. Dünyadaki köpekbalığı türlerinin neredeyse üçte biri yok olma tehlikesiyle karşı karşıya ve bu sayı, mercan resiflerinde ve açık okyanusta yaşayan köpekbalığı türleri için oldukca daha yüksek. Küresel olarak, New York’taki ısırıklarla bağlantılı olan kum kaplanı köpekbalığı eleştiri derecede tehlikede, kısaca yok olma eşiğinde.

Bu hem okyanuslar hem de bizim için bir sorun. Geyik yiyen kurtlar şeklinde, köpekbalıkları da daha ufak balıklar ve kabuklular şeklinde av popülasyonlarını yöneten en iyi avcılardır. Bu av hayvanları deniz otlarında otlayarak mercan bölgeler. Köpekbalıkları onları avlamazsa, bu ekosistemler zarar görebilir. Kâr amacı gütmeyen deniz koruma kuruluşu Oceana’ya nazaran, “Köpekbalıklarının kaybı, mercan resiflerinin ve deniz çayırı yataklarının azalmasına ve ticari balıkçılığın yitirilmesine yol açtı.”

Ken Kiefer/Getty Images

Sadece en azından doğu kıyısı süresince, bir zamanlar ticari balıkçılık sebebiyle özgür düşüş yaşayan birçok köpekbalığı popülasyonu toparlanıyor.

1993 senesinde NOAA Balıkçılık, Atlantik Okyanusu’ndaki köpekbalıklarını Maine’den Teksas’a kadar korumak için bir yönetmelik çıkardı. Yönetmeliğin sayısız hükmü içinde, balıkçıların kullanmasına izin verilen av araçları türleri ve hangi köpek balığı türlerini yakalamalarına izin verildiği içeriyor. Son zamanlarda meydana getirilen bir çözümleme, bu yönetim planının işe yaradığını gösteriyor: yazarlar tarafınca incelenen, büyük beyazlardan büyük çekiç kafalılara kadar 11 türün tamamı ya arttı ya da 1993’ten sonrasında stabilize oldu.

Curtis, “Atlantik kıyısı süresince, Long Island açıklarında yaygın olan birçok köpekbalığı da dahil olmak suretiyle, birçok köpekbalığı popülasyonunu hakikaten tekrardan kurduk yada tekrardan kurma sürecindeyiz” dedi.

Vicki Jauron/Getty Images

Doğu kıyısı süresince, bir tek köpek balıkları değil, bununla beraber bunkerfish dahil yedikleri bazı balıklar da iyileşiyor.

Sığınak popülasyonları köpekbalıklarınınkine benzer bir eğilim gösteriyor: Son birkaç on yılda aşırı avlanma sebebiyle düşüş yaşadılar, sadece bir takım düzenleme popülasyonlarını tekrardan canlandırdı. 2019’da New York, eyalet sularında menhaden için balık avını kısıtlayan bir yasa çıkardı. Balıklar ek olarak, doğu kıyısı süresince balıkçılığı denetleyen bir kurum olan Atlantik Devletleri Deniz Balıkçılığı Komisyonu tarafınca yönetilmektedir.

New York Eyaleti Çevre Koruma Departmanından (DEC) bir deniz biyoloğu olan Chris Scott, geçen yıl düzenlemiş olduğu basın toplantısında, “Atlantik menhaden popülasyonumuz son yıllarda açık denizde büyüdü” dedi. “Bu bununla beraber çizgili levrek, ton balığı, foklar, yunuslar, balinalar ve doğal ki köpek balıkları şeklinde avcıları getiriyor. Bu hayvanları sularımızda görmemiz hakikaten pozitif bir işaret.”

Bilim adamları, günümüzde daha çok sığınak olmasına karşın, niçin kıyıya bu kadar yakın kümelendiklerinin hala net olmadığını söylüyor. Sonuçta, köpekbalıklarını çeken şey budur. Bir DEC sözcüsü Vox’a, yükselen deniz sıcaklıkları yada daha temiz su yayılmalarını etkileyebilir, sadece “kati sebebi bilinmiyor” dedi.

Köpekbalığı ısırığından kaçınmak için uyulması ihtiyaç duyulan 4 rahat kaide

Long Island sahillerinde tertipli bir yüzücü olsanız bile, neredeyse kesinlikle bir köpekbalığı tarafınca ısırılmayacaksınız. Tahmin edebileceğiniz şeklinde, New York’ta bir köpekbalığı tarafınca yaralanmak şu şekilde dursun, bir otomobil kazasında ölme olasılığınız oldukca daha yüksek. (Geçen yıl, trafik kazalarında 255 şahıs öldü, bu sayı yalnızca sekiz doğrulanmış köpekbalığı ısırığıyla karşılaştırıldığında.)

Paparo, “Kimi zaman beni deli eden tutarsızlık, günlük hayatımızda okyanusta yüzmeye gitmekten oldukca daha tehlikeli olan pek oldukca şey yapmamızdır,” dedi ve gene de pek oldukca insan köpekbalıklarından korkuyor.

Bir köpekbalığıyla karşı karşıya gelme olasılığını daha da azaltmak istiyorsanız, Paparo ve öteki uzmanlar şunları öneriyor:

1. Fazlaca sayıda balık yada fok göreceğiniz yada balıkçılığın etken olduğu alanlarda yüzmekten kaçının. Köpek balıkları sizi av sanabilir.
2. Alacakaranlıkta, şafakta yada gece yüzmeyin. Bu, köpekbalıklarının avlanma olasılığının en yüksek olduğu zamandır.
3. Bulanık suda yüzmekten kaçının. Köpekbalıkları sizi bir balıktan ayırmakta zorlanacaklar. (Bir dereceye kadar gözlerine güvenirler.)
4. Bir tek bir cankurtaran görevdeyken yüzün. Cankurtaranlar, deniz yaşamını tanımak ve yüzücüleri tehlikeye karşı uyarmak için eğitilmiştir.

Her şeyden ilkin, köpekbalıklarının varlığının, koruma ve -onlarla beraber yaşamayı öğrenirsek- insan toplulukları için ender bir zafer bulunduğunu ihmal etmeyin. Bu hayvanlar, hepimizi destekleyen ekosistemlerin korunmasına destek sunar.