Hükümet, cumhurbaşkanının reddetmesinin arkasından parlamentonun ortak oturumunda SC tasarısını buldozerlerle yıktı

İSLAMABAD: Büyük bir gelişmede, Pakistan Demokratik Hareketi (PDM) önderliğindeki devlet Pazartesi günü Yüksek Mahkeme (Uygulama ve Usul) Yasa Tasarısı 2023 ortak oturumunda kabul edildi. parlamento Başkan olarak Arif Alvi geçen hafta başyargıcın suo motu yetkilerini kısıtlamak isteyen yasa tasarısını iade etti.

Karşıcılık sıralarının uğultuları içinde, Hukuk Bakanı Hukuk Bakanı Azam Nazeer Tarar, Meclis Başkanı Raja Pervaiz Eşref’in sandalyede oturmuş olduğu evin ortak oturumunda SC yasa tasarısını hareket ettirdi.

Cumhurbaşkanı, Anayasa’nın 75. maddesi hükümleri uyarınca, tasarının ilk bakışta parlamentonun yetkisini aştığını ve renklendirilebilir yasa olarak saldırı edilebileceğini belirterek yasa tasarısını tekrardan görüşülmek suretiyle meclise iade etmişti. Tasarı, suo motu ve kürsü oluşumu da dahil olmak suretiyle Pakistan baş adaletinin (CJP) yetkilerini kısıtlamayı amaçlıyordu.

Merakla beklenen oturum esnasında meclis, suo motu meselesiyle ilgili kaide ve düzenlemeleri tasarlamak suretiyle hakimler komitesi toplantısının toplanacağı SC yasa tasarısında meydana getirilen bir değişikliği onayladı. Değişim, PML-N milletvekili Shaza Fatima Khawaja tarafınca önerildi.

Değişikliğe nazaran, Pakistan baş yargıcı yada komitenin herhangi bir üyesi, kurallar ve düzenlemeler kesinleşene kadar toplantıya davet yapabilir.

Şimdi yasa tasarısı bir kez daha Cumhurbaşkanı’nın onayına sunulacak. Devlet başkanı 10 gün içinde onay vermezse verilmiş sayılır.

‘GK içinden sesler’

Ortak oturumda bir konuşma meydana getiren hukuk bakanı, yüksek mahkeme içinden baş yargıcın suo motu yetkilerine karşı seslerin yükseldiğini söylemiş oldu.

Burada 27 Mart’ta yüksek mahkemenin iki yargıcının HSK’nın “bir kişinin, Başyargıç’ın münferit sonucuna bağlı olamayacağını” söyleyerek HSK’nın yetkileri hakkında sorular yönelttiklerini belirtmek yerinde olacaktır.

Yüksek mahkemenin Pencap ve Hayber Pakhtunkhwa suo motu’daki 1 Mart sonucuna ilişkin 27 sayfalık detaylı bir notta, Yargıç Syed Mansoor Ali Shah ve Yargıç Jamal Khan Mandokhail, “tek kişilik gösterinin” enerjisini tekrardan gözden geçirmenin mühim olduğuna dikkat çekti. Pakistan Başyargıç makamının keyfine varıldı [Umar Ata Bandial]”.

Yargıç Athar Minallah, 25 sayfalık notunda, “Kürsülerin oluşturulması ve davaların dağıtılması süreci saydam, adil ve yansız olmalıdır” dedi.

Yasayı tekrardan görüşülmek suretiyle geri gönderen başkanın mesajını hukuk bakanı okudu. Tasarının TBMM’de detaylı bir şekilde görüşüldüğünü ve Senato’da da onaylandığını söylemiş oldu.

Bakan, yasa tasarısına meydana getirilen itirazlara cevap vererek, “Cumhurbaşkanı bu yasa tasarısını iade ederken uygunsuz sözler kullandı ve taraflı bir yaklaşım sergiledi” dedi. Dr Alvi’nin “siyasal bir işçi yerine Başkan olarak” düşünmesi icap ettiğini söylemiş oldu.

Federal bakan, baroların ve konseylerin yasa tasarısını gündeme getirme talebi bulunduğunu ve yasa tasarısını desteklediklerini söylemiş oldu. Bu yasa tasarısı, baro konseyinin 184(3)’ün gelişigüzel kullanımına son verilmesi icap ettiğini söyleyen eski bir talebi bulunduğunu söylemiş oldu.

Satmaca

Geçirilen yasa tasarısı – Yüksek Mahkeme (Uygulama ve Usul) Yasa Tasarısı, 2023 – re’sen bildirimde bulunma yetkisini Başyargıç da dahil olmak suretiyle kıdemli yargıçlardan oluşan üç üyeli bir komiteye vermeyi amaçlıyor. Bununla beraber üst mahkemede saydam yargılama yapılmasını amaçlar ve temyiz hakkını ihtiva eder.

Tasarı, kürsülerin oluşturulmasıyla ilgili olarak, yüksek mahkeme önündeki her dava, mevzu yada itirazın HSK ve en kıdemli iki yargıçtan oluşan bir komite tarafınca oluşturulan bir kurul tarafınca dinleneceğini ve karara bağlanacağını belirtiyor. Komite kararlarının çoğunlukla alınacağını da sözlerine ekledi.

Yüksek mahkemenin orijinal yargı yetkisinin kullanılmasıyla ilgili olarak, yasa tasarısı, Madde 184(3)’ün kullanımına atıfta bulunan herhangi bir mevzunun ilkin komitenin önüne getirileceğini söylemiş oldu.

Tasarıya nazaran, eğer komite, Anayasa’nın II. Kısmının I. mevzunun karara bağlanması için komite üyelerini de içerebilecek Pakistan SC’nin üç yargıcı.

Tasarı, Anayasa’nın yorumlanmasının lüzumlu olduğu mevzularda, komitenin vazife için minimum beş yüksek mahkeme yargıcından oluşan bir kurul oluşturacağını söylemiş oldu.

Tasarı, Madde 184(3)’ün yargı yetkisini kullanan bir üst mahkeme heyeti tarafınca verilen herhangi bir karara yönelik temyizler hakkında, temyizin, heyetin daha büyük bir SC heyetine karar vermesinden sonraki 30 gün içinde yapılacağını söylüyordu. İtirazın 14 günü aşmayan bir süre içinde görüşüleceğini de sözlerine ekledi.

Bu temyiz hakkının, SC’nin (Uygulama ve Usul), Bill 2023’ün başlamasından ilkin Madde 184(3) uyarınca haklarında karar verilen mağdur kişilere, temyizin Kanunun başlamasından itibaren 30 gün içinde dosyalanır.

Tasarı ek olarak, bir partinin Anayasa’nın 188. Maddesi uyarınca araştırma başvurusu yapmak için kendi seçtiği avukatını atama hakkına haiz olacağını söylemiş oldu.

Ek olarak, bir dava, temyiz yada meselede aciliyet yada ihtiyati önlem talebinde bulunan bir başvurunun, yapıldığı tarihten itibaren 14 gün içinde duruşma için sabitleneceğini belirtmektedir.

Tasarı, hükümlerinin, Yüksek Mahkeme ve yüksek mahkemeler de dahil olmak suretiyle herhangi bir mahkemenin o anda yürürlükte olan herhangi bir yasa, kaide yada düzenlemede yer edinen herhangi bir şeye bakılmaksızın etkili olacağını söylemiş oldu.

— APP’den ek girdi