COP15: WWF’nin lideri gezegeni hakikaten kurtarmanın yollarını paylaşıyor

MONTREAL — Pazartesi sabahı saat 3’te Marco Lambertini, kent merkezinde floresan ışıkla aydınlatılan ve dünyanın dört bir yanından gelen hükümet yetkilileriyle çevrili devasa bir konuşma salonunda oturuyordu. Yürüyüş yapmayı sevilmiş olduğu İsviçre dağ patikalarından oldukça uzaktı fakat kırk senelik kariyerindeki en mühim anlardan birini de kaçırmayacaktı.

Lambertini, ortalama 9.000 çalışanı ve 72 ofisi ile gezegenin en büyük çevre kuruluşu olan World Wide Fund for Nature’ı (WWF) yönetiyor. O Pazartesi günü, 190’dan fazla ülkenin, bu hafta Montreal’de biten bir BM konferansı olan COP15’in ana gündem maddesi olan tabiat ananın gerilemesini durdurmak için dönüm noktası durumunda bir antak kalma üstünde anlaşmasını bekliyordu.

Sonunda, sabah 3:30’dan derhal sonrasında antak kalma gerçekleşti ve bu zamanı bir vaka. Antak kalma, 190’dan fazla ilçeyi, Dünya’nın minimum yüzde 30’unu korumak da dahil olmak suretiyle, on yıl içinde biyolojik çeşitlilik kaybını durdurmak için tasarlanmış 23 hedefe bağlıyor. WWF ve 64 yaşındaki Lambertini, ülkelerin 30’a 30 olarak malum yüzde 30 hedefini benimsemeleri için senelerdir savunuculuk yapıyor.

Lambertini, anlaşmanın kabul edilmesinden sonrasında yapmış olduğu açıklamada, “Antak kalma, organik dünyamızın korunması için mühim bir kilometre taşını temsil ediyor ve biyoçeşitlilik, siyasal ve iş dünyasının gündeminde asla bu kadar yüksek olmamıştı” dedi.

Yeni bir antak kalma yürürlüğe girmiş olsa bile, çevre hareketi hala büyük ters rüzgarlarla karşı karşıya. Endüstriyel tarımdan enerji üretimine kadar küresel ekonomiye yön veren başlıca faaliyetler, ekosistemlere ve barındırdıkları hayvanlara zarar veriyor. Yaban yaşamı kurtarmaya yönelik herhangi bir çaba, onu yok eden endüstrilerle beraber çalışmak zorunda duracak. Ve biyoçeşitlilik kaybıyla ilgili istatistikler acıklı olsa da, halkın, iş dünyasının ve politikacıların bunlarla ilgilenmesini sağlamak hâlâ zor.

Tabiatın yok edilmesini durdurma misyonunda başarı göstermiş olmak için WWF’nin bu sorunlarla başa çıkması gerekecek. COP15’te bir öğleden sonrasında Lambertini ile oturup bunu iyi mi yapmayı planladığını ve çevre hareketinin hakikaten başarı göstermiş olabileceğine dair ne şeklinde bir ümidi bulunduğunu anladım. Sohbetimiz uzunluk ve netlik için düzenlendi.

İnsanların çevreyi önemsemesini sağlamak için pandaların ötesine geçmek

Benji Jones

Yaban yaşamının düşüşü hakikaten ne kadar acımasız?

marco lambertini

Bu korkulu. Dehşet verici.

Son rakamlar yüzde 69 gösteriyor. [average] 50 yıl içinde küresel yaban yaşamı popülasyonlarının azalması. Bunlar milyonlarca senedir gezegende mevcud türler.

Bir milyon tür yok olma eşiğinde. Neredeyse yarısını kaybettik [or a third] ormanların yarısı, mercan resiflerinin yarısı. Şu demek oluyor ki, hakikaten fena. Yıkıcı etkilerle ekolojik düzeyde devrilme noktalarına ulaşıyoruz.

Alexis Rosenfeld/Getty Images

Benji Jones

Gene de insanların bunu önemsemesini sağlamak hala zor olabilir. Genel halkı, bilhassa de açık hava türleri değilse, bu düşüşleri önemsemesi için iyi mi esin veriyorsunuz?

marco lambertini

İki boyut var. En belirgin olanı, birçok insanoğlunun gezegendeki yaşamın geri kalanıyla hakikaten bir arada var olmak için oldukça kuvvetli bir etik vazife hissetmesidir. Bunu çocuklarda görüyorsunuz. Hepimizin yırtıcı yaşamla içgüdüsel bir ilişkisi var. 2 yaşındaki bir çocuğun önüne bir hayvan koyarsınız ve tepkisi korku değil hayranlıktır. Herkeste bundan oldukça var.

Hikayenin öteki tarafı, yırtıcı yaşamdan oldukça, bir sistem olarak tabiat hakkındadır. Birkaç on yıl ilkin, insan dışı yaşam çeşitliliğini korumanın, insanlığı korumaya da en büyük katkı bulunduğunun farkına varıldı. Böylece ansızın, insani ve ekolojik gündem birleşti.

WWF

Tabiat, gelecek için en iyi yaşam sigortamızdır. Soluduğumuz hava, yediğimiz yiyecek, iklimin istikrarı, zihinsel ve fizyolojik sağlığımız, duygusal ve ruhsal kabiliyetimiz – bunların hepsi istikrarlı ve sıhhatli organik sistemlerle ilgilidir.

Gazeteciler noktaları birleştirmeli. Tabiat ve göç, tabiat ve çatışmalar, tabiat ve besin güvensizliği, tabiat ve iklim değişikliği içinde.

Benji Jones

Bu, WWF’nin korumaya yönelik mesajlarında bir değişikliği temsil ediyor mu? WWF’yi duyuyorum ve pandaları, kaplanları ve öteki karizmatik yaratıkları düşünüyorum fakat bu bağlantıların hepsini değil.

marco lambertini

Evet tamamen. Korumaya esin vermek için kaplanları ve pandaları kullanmak WWF için oldukça etkili oldu; devamlı büyüyoruz. Bu inkar edilemez.

Fakat söylemeliyim ki, kim bilir yapabileceğimiz şey – ve şimdi yaptığımız şey – noktaları birleştirmek ve kim bilir o denli karizmatik olmayan fakat inanılmaz derecede mühim olan öteki yırtıcı yaşamı vurgulamaktır.

Dan Kitwood/Getty Images

Alakasız olarak göz ardı ettiğimiz birçok türün ekosistemlerde kilit bir rol oynadığına dair yeni bir farkındalık var. Güveleri al. Güveler tozlaşma için inanılmaz derecede mühim fakat geceleri ortaya çıktıkları için onları göremiyoruz. Artık okyanustaki fitoplanktonun her yıl Amazon’un dört katı kadar karbon emdiğini de anlıyoruz.

Kapitalizm biyolojik çeşitlilik krizini çözebilir mi?

Benji Jones

Çevre hareketinin şimdiye kadar türlerin ve ekosistemlerin kaybını durduramadığı gerçeğini göz ardı etmek zor. Bunun değiştiğini görüyor musun?

marco lambertini

Birçok başarısızlık oldu. bu [wildlife] göstergeler kendileri için konuşur.

Sadece genel eğilim aşağı yönlü bir eğri olsa da, mahalli düzeyde tabiat ananın geri döndüğüne dair pek oldukça örnek de var. Bunu büyütmenin zamanı geldi. Bunu yapmak için, buradaki en büyük münakaşa olan sistemi değiştirmemiz gerekiyor. [at COP15].

İklim hareketi enerji sektörüyle ilgileniyor. Geçen yıl, yeni enerji üretimine meydana getirilen yatırımın yüzde 75’i yenilenebilir enerjiye yapılmış oldu. Ele almamız ihtiyaç duyulan öteki sektörler ise ziraat, balıkçılık, ormancılık ve altyapı.

Benji Jones

Sadece paracı bir toplumda bu endüstrileri gerçekte iyi mi dönüştürebilirsiniz?

marco lambertini

Paracı ekonominin gelişmesi gerekiyor. Şu anda paydaş kapitalizmi: hususi kâr ve kamu ziyanı var. Bunun, bazılarının paracı paydaş yaklaşımı söylediği, hissedarların değil, paydaşların, insanların yararlandığı bir yaklaşıma dönüşmesi gerekiyor.

Paracı bir yaklaşım, insanoğlu için yarar elde eden fosil yakıtları üretti, sadece şimdi sonucunda topluma zarar veriyorlar. Bu değişmeli. Aynı şey yoğun ziraat için de geçerlidir.

İdeolojik açıdan, katılıyorum [that you can’t stop biodiversity loss within a capitalistic economy]. Sadece pragmatik bir yaklaşım benimserseniz, aciliyet değişiklik ihtiyacından dolayı, mevcut sistemi daha toplumsal ve ekolojik olarak izleyeceği yolu göstermeye odaklanmalıyız.

Benji Jones

Bu aslına bakarsak neye benziyor?

marco lambertini

Tıpkı iklim hareketinde olduğu şeklinde, hükümetlerden gelen küresel liderliğe haiz olmak önemlidir. Paris Anlaşması’na haiz olmadığınızı hayal edin. O olmasaydı, ellerinden gelenin en iyisini halletmeye çalışan bazı şirketlere ve statükoyu korumayı tercih edecek oldukça sayıda şirkete haiz olacaktınız. Paris, düzenlemenin devreye gireceğine ve süre içinde kirletene bedelini ödeteceğine dair bir sinyal gönderdi.

Tabiat için de aynı şeyi yapmamız gerekiyor. Toprağı kirletmeyen, sterilize etmeyen ziraat istiyoruz. Balık stoklarının yenilenmesini elde eden balıkçılık istiyoruz.

Geçiş için pek oldukça mantıklı ekonomik niçin olsa da [industries away from these harmful activities]petrol şirketlerinden ve Big Food’dan direniş var. Fakat ziraat şirketleriyle alışverişim oldu ve işlerin bu şekilde devam edemeyeceğini biliyorlar. Biliyorlar.

[Note: Under the new biodiversity framework, countries will need to start requiring large corporations to disclose their impacts on ecosystems.]

Getty Images vasıtasıyla Victor Moriyama/Bloomberg

Benji Jones

Et üretimi kim bilir biyoçeşitlilik kaybının en büyük itici gücüdür. Bir müessese olarak amacınız tabiat kaybıyla savaşım etmekse, niçin tüm kaynaklarınızı dünyayı vejetaryen halletmeye harcamıyorsunuz?

marco lambertini

Tüm kaynaklarınızı asla tek bir kovaya koymazsınız ve büyülü sopa yoktur. Yapmış olsanız bile, dünyadaki tüm sorunları çözmeyecektir.

Ben vejeteryanım fakat buradaki düşünce insanları zorlamak değil. Bir tek tüketimi azaltmamız gerekiyor ve ilk adım, gıdalarımızın tesiri mevzusunda farkındalığı çoğaltmak.

Bu yeni antak kalma, yırtıcı yaşamın geleceği için ne anlama geliyor?

Benji Jones

Bu yeni küresel biyolojik çeşitlilik anlaşması hakikaten bir fark yaratacak mı?

marco lambertini

Paris Anlaşması şeklinde. Ve gene, Paris’imizin olmadığını hayal edin. Bir patika olmadan şimdi nerede olurdu? 1,5 aşama civarında bir hedef ve 2050’ye kadar net sıfır emisyon olmadan mı? Şirketlerin taahhütte bulunmaları ve hesap verebilir olmaları için planlar ve hükümetler geliştirmelerine olanak tanır. Bugün internet sayfalarına bakabilir ve hangi hükümetlerin ve şirketlerin önde yada geride bulunduğunu görebiliriz. [on reducing their emissions]. Bu, hesap verebilirlik ve toplumsal baskı için tamamen değişik bir ortam yaratır.

Doğada hiçbir şeyimiz yok. Her şirket “Biz harikayız” der. Aslen değiller. Burada, “tabiat kaybını durdurmak ve tersine çevirmek” olarak düşündüğümüz, tabiat için 1,5 aşama eşdeğerini istiyoruz. Ölçülebilir bu sebeple ne kadar kaybettiğimizi biliyoruz.

O süre gezegenin minimum yüzde 30’unu korumamız ve dünyanın ekonomik sürücülerini tekrardan düzenlememiz gerekiyor. [ecological harm]bunların hepsi antak kalma metninde. Oldukça sağlam. İstediğimiz her şey bu değildi, sadece antak kalma bizlere şirketleri ve hükümetleri görevli tutmaya başlama fırsatı verecek.