BM yetkilisi, Taliban’ın Afganistan’ında hanım intiharlarının arttığı mevzusunda uyardı
BM’nin hanım şefi Salı günü Güvenlik Konseyi’nde Güvenlik Konseyi’ne yapmış olduğu açıklamada, intihar ve intihar düşüncesinin Afgan bayanları için “her yerde” bulunduğunu, zira Afgan kadınlarının çoğunlukla Taliban’ın kurallarını uygulamakla görevlendirilen adam akrabalar tarafınca giderek daha çok ötekileştirildiğini ve kısıtlandığını söylemiş oldu.
Taliban hükümeti, 2021’de iktidara döndüklerinden bu yana, dinin katı yorumunu kullanarak bayanların haklarını aşındırıyor, bayanların okullara girmesini yasaklıyor, park ve salon benzer biçimde kamusal alanları onlara kapatıyor ve bayanların çalışmasına izin vermiyor.
BM Hanım Birimi’nin genel müdürü Çehre Bahous, Konsey’e yapmış olduğu konuşmada, “Bizlere karanlıkta yaşayan, umutları ve gelecekleri olmayan, evlerine hapsolmuş mahkumlar olduklarını söylüyorlar” dedi ve “acil müdahalemizi gerektiren üç mühim değişim” mevzusunda uyarıda bulunmuş oldu.
İlk olarak, bayanların karar alma üstündeki gücünün yalnızca ulusal düzeyde ve eyalet düzeyinde değil, hem de toplulukları, aileleri ve en önemlisi kendi evleri içinde de mühim seviyede azaldığını söylemiş oldu.
“Bu, artan yoksulluğun, bayanların mali katkılarının azalmasının, Taliban’ın aşırı ataerkil cinsiyet normlarını dayatmasının ve bayanların artan izolasyonunun sonucu.” dedi.
İkinci değişim ise devamlı büyüyen engellemeler listesine ek olarak, bu kısıtlamaların “adam aile üyeleri de dahil olmak suretiyle daha sık ve daha sert bir halde uygulanması, şu sebeple Taliban onları kararnamelerini uygulama mevzusunda görevli tutuyor” dedi.
Bahous, kısıtlamalarla beraber çocuk yaşta evlilik ve çocuk işçiliğinin de arttığını ekledi.
Son olarak Afgan bayanları içinde ruh sağlığına ilişkin endişelerin arttığını söylemiş oldu.
“Çalışan bayanların yüzdesi düşmeye devam ettikçe, ankete katılan genç bayanların yüzde 90’ı zihinsel sağlıklarının fena ya da oldukca fena bulunduğunu, intihar ve intihar düşüncesinin her yerde bulunduğunu belirtiyor. Kamusal yaşamdan dışlanmalarının devamlı bir sertlik içeren ölüm korkusu benzer biçimde bulunduğunu söylüyorlar. “
Bağışçılara, bu kısıtlamalara karşı koymak için “cesaret ve yaratıcılığa” haiz Afgan hanım ve kızlarına çevrimiçi olarak, nakit yardımı ve burslar kanalıyla yada güvenli göç kanalıyla yardım etmek için “yenilikçi” yollar bulmaları çağrısında bulunmuş oldu.
BM’nin Afganistan Misyonu (UNAMA) Başkanı Roza Otunbayeva, şok edici gelişmelere karşın BM’nin Afganistan’a yönelik 2023 yılı için hazırladığı 3,2 milyar dolarlık yardım planının yalnızca %28’inin finanse edildiğini söylemiş oldu.
“Kış hızla yaklaşırken ve hayatlar en fazla risk altındayken, pek oldukca program yetersiz finansman sebebiyle esasen kapanmış oldu” diye uyardı.
“Bu, şu anda akut besin güvensizliğiyle karşı karşıya olan 15,2 milyon Afgan’ın gelecek aylarda kıtlığa itilebileceği anlamına geliyor. Bağışçıları kış ulaşmadan önce insani çağrımıza mümkün olduğunca cömertlikle kulak vermeye çağırıyorum.”
Internasyonal toplumun Taliban hükümetiyle ilişki kurması gerekip gerekmediğine ilişkin tartışmalı soruya ulaşınca, UNAMA’nın bir diyalog olması gerektiğine inandığını söylemiş oldu.
“Diyalog tanınma değildir” diye ısrar etti ve ekledi, “diyalog ve katılım, bu politikaları değiştirmeye emek verme şeklimizdir.”
Taliban hükümeti “kurumlarının kapsayıcı bulunduğunu söylese de, halkla içinde büyüyen bir meşruiyet farkı var benzer biçimde görünüyor” dedi.
“Ve mahalli meşruiyet olmadan internasyonal meşruiyet olması imkansız.”
