İçme suyunuzdaki “sonsuza dek kimyasallar” mevzusunda endişeleniyorsanız ne yapmalısınız?

Yeni bir çalışmada, ülkenin musluk suyu kaynağının yüzde 45’inde PFAS tespit edildi. İşte yapabilecekleriniz.

Yeni bir federal araştırmaya nazaran, ABD Birleşik Devletleri’nin musluk suyu tedarikinin yüzde 45’i, negatif sıhhat etkileriyle bağlantılı bir “sonsuz kimyasallar” sınıfı olan minimum bir PFAS biçimi içerebilir.

PFAS’ı mahalli su kaynaklarından tamamen çıkarmak kolay değil – uzmanlar Vox’a, problemi hakkaten çözmenin tek yolunun, ürünlerinde yoğun olarak PFAS kullanan DuPont ve 3M benzer biçimde şirketlerin tüketimlerini sınırlamak yada arıtma tutarı için kullanmak bulunduğunu söylemiş oldu. PFAS ile ilgili yönergeler eyaletten eyalete değişse de, kamuya ilişik su hizmetlerinin de suyun içilmesi güvenli olmasını sağlamak için tasarlanmış düzenlemelere uyması gerekir.

“Tüm bunların problemi, maliyeti ve yükü topluluklara değil, tüketicilere yüklenmeli. Çevresel Emek harcama Grubu’nda kıdemli bilim adamı olan Tasha Stoiber, bedelini ödemesi ihtiyaç duyulan kirletendir” diyor.

Sadece bireylerin kimyasallara maruz kalmalarını azaltmak için yapabilecekleri şeyler var: İlk olarak, kendi bölgelerinde PFAS tespit edilip edilmediğini kamu hizmeti şirketlerine sorabilirler. (Hususi bir kuyu kullanıyorlarsa, kontrol ettirebilirler.) Ve su kaynaklarında PFAS bulunursa, filtrelemek için filtreleme sistemleri kullanabilirler.

Stoiber, “İlk adım eğitim: Suyunuzun PFAS içerip içermediğini öğrenin” diyor. “Bu filtrelerin bir çok PFAS’ı ortadan kaldırmada oldukca etkilidir. Ve bu, insanların atabileceği bir adımdır.”

PFAS nedir, niçin kötüler ve suyumdalar mı?

Per- ve polyfluorinated alkillerin kısaltması olan PFAS, yağı ve suyu iten ve parçalanması uzun vakit alan kimyasallardır (bu yüzden bunlar çoğu zaman kalıcı kimyasallar olarak anılır).

Yapışmaz tavalardan yangın söndürme köpüğüne ve dış mekan malzemelerine kadar her şeyde bulunan PFAS’a maruz kalma, kanser, hamilelik esnasında yüksek gerilim ve çocuklarda zayıflamış bağışıklık sistemleri benzer biçimde bazı tıbbi durumlarla da ilişkilendirilmiştir.

ABD Yerbilim Servisi tarafınca beş senelik bir süre süresince hazırlanan son olarak hükümet raporu, insanların evleri ve ofisleri de dahil olmak suretiyle 716 bölgedeki musluk suyunu inceledi. 32 ayrı PFAS bileşiğini inceledi ve bu kimyasalların en yüksek konsantrasyonlarını kentsel alanlarda ve Büyük Ovalar, Büyük Göller, Doğu Kıyısı ve orta ve cenup Kaliforniya dahil olmak suretiyle belirli bölgelerde buldu.

Bu daha yüksek konsantrasyonlar muhtemelen PFAS’ın üretim tesislerinin ve depolama alanları ve atık su arıtma tesisleri benzer biçimde öteki kaynakların yakınında yayılmasıyla ilişkilidir. Bu kimyasalları içeren daha çok ürün tertipli olarak kullanıldığından, daha çok insanoğlunun olduğu yerlerde daha yüksek PFAS varlığına haiz olabilir.

USGS

Çalışmanın yayınlanması, PFAS’ın en yaygın biçimlerinden ikisi olan PFOA ve PFOS’un varlığının ufak miktarlarda bile tehlikeli olabileceği mevzusunda uyarıda bulunan Çevre Koruma Ajansı’nın Haziran 2022 tavsiyelerini takip ediyor.

Musluk suyunuzdan PFAS iyi mi filtrelenir?

USGS raporunda belirtildiği benzer biçimde, ülke genelinde içme suyunda değişen konsantrasyonlarda değişik PFAS türleri bulunur. PFAS ile ilgilenen her insanın yapması ihtiyaç duyulan ilk şey, yaşadıkları bölgede bulunup bulunmadığını ve hangi miktarlarda bulunduğunu öğrenmektir.

“Kişinin bir kamu su deposu var ise, mahalli hizmetlerinden bir rapor alabilmeleri gerekir. Aksi takdirde, Çevresel Emek harcama Grubu’nun musluk suyu veritabanını da araştırabilirler” diyor Eastern Carolina Üniversitesi’nde farmakoloji ve toksikoloji profesörü olan Jamie DeWitt. “Şahıs hususi bir kuyudaysa, malum bir kirlenme emri olmadıkça, suyunu kontrol için kendisi göndermelidir. Birçok sıhhat yetkilisinin, değişik kontrol türleri için suyun nereye gönderilebileceği mevzusunda tavsiyeleri var.”

EPA, insanları kendi bölgelerindeki PFAS seviyelerini değerlendirmek için kurumun standartlarını ve çeşitli eyaletler tarafınca belirlenen standartları değerlendirmeye teşvik eder. Daha ilkin, EPA, PBS’nin “1000 olimpik yüzme havuzunda ortalama 4 damla ve 20 damla suya eşdeğer” bulunduğunu söylediği trilyon PFOA başına 0,004 parça ve trilyon PFOS başına 0,02 parça yutulmaması mevzusunda uyarıda bulunmuştu.

Stoiber, herhangi bir PFAS içinde ne olduğunun kaygı verici olduğuna dikkat çeker ve çoğu zaman içme suyunun filtrelenmesini önerir. Vox’a “Hakkaten, suyunuzda PFAS seviyeleri olmasını istemezsiniz bundan dolayı oldukca ufak miktarlarda PFAS bile negatif sıhhat etkileriyle ilişkilendirilmiştir” dedi.

PFAS’ı hedefleyebilecek bir takım su filtresi vardır, sadece bunların etkinliği değişmiş olur. 2020 senesinde meydana getirilen bir araştırmaya ve Vox’un konuşmuş olduğu uzmanlara nazaran, ters osmoz su filtresi PFAS’ı ortadan kaldırmanın en etkili yoludur.

Bu araştırma, bir mutfak lavabosunun altına monte edilebilen bu su filtrelerinin, bu kimyasalları filtrelemede yüzde 90’ın üstünde etkili bulunduğunu buldu. Stoiber, filtrelerin suyu oldukca “ufak delikleri” olan bir zardan eleyerek çalıştığını ve bunun PFAS moleküllerini yakaladığını söylüyor. Ters ozmoz filtrasyon sistemlerinin dezavantajları, mühim oranda su israf etmeleri ve yüzlerce ila binlerce dolar içinde değişen maliyetli olmalarıdır.

Etken karbon filtreleri de PFAS seviyelerini azaltabilir, sadece 2020 çalışmasına nazaran daha azca etkili olduğu bulunmuştur. Bu tür filtreler, PFAS kirleticilerinin averaj yüzde 73’ünü giderdi, sadece daha büyük farklılıklar vardı. PFAS moleküllerini karbona çekerek çalışırlar ve mutfak lavabolarında, buzdolaplarında ve sürahilerde kullanılabilirler. Daha ucuz olmalarına karşın derhal değiştirilmeleri gerekir, aksi halde etkinlikleri azalır. Geleneksel Brita su filtreleri bir çeşit karbon teknolojisi kullanır ve bazı PFAS’ları giderebilir sadece bu hususi amaç için tasarlanmamıştır ve bu yüzden yalnızca kimyasalları filtrelemek için kullanılmamalıdır.

PFAS söz mevzusu olduğunda, uzmanlar filtrelenmiş suyun pahalı, savurgan olabilen ve potansiyel olarak kendi kirleticilerini içerebilen yalnızca şişelenmiş suya gitmekten daha iyi bir seçenek bulunduğunu buluyorlar. Ek olarak, PFAS’ı yutmanın, duş alma, el yıkama ve çamaşır yıkama benzer biçimde öteki su kullanımlarına kıyasla PFAS’a maruz kalma açısından en büyük riski oluşturduğunu söylüyorlar. Kirlenmiş bir bölgede yaşıyorsanız, kendi suyunuzu filtrelemek en iyisidir.

“Şişelenmiş suyun yüksek düzeyde PFAS ihtiva ettiği bilinmektedir. Harvard çevre kimyacısı Elsie Sunderland, daha ilkin Vox’tan Benji Jones’a verdiği demeçte, birkaç yıl ilkin Massachusetts’te, şişelenmiş suyun PFAS ile kirlenmiş sudan geldiği için devasa yükseklikte seviyelerde PFAS ihtiva ettiği bir olay vardı. “Bu yüzden malum bir kaynaktan filtrelenmiş su içmenin daha iyi bulunduğunu düşünüyorum.”