Fed’in son faiz artırımı niçin tartışmalı?

Fed ekonomiyi resesyona mı sokacak? Bazı uzmanlar endişelenmek için fazlaca hızlıdır.

Çarşamba günü, Federal Biriki enflasyonu azaltmak için faiz oranlarını bir çeyrek puan daha artırmaya hazırlanıyor. Bu, Fed’in art arda 10’uncu faiz artırımına işaret eden ve ekonomiyi fazlaca fazla yavaşlatabileceği korkuları içinde tartışmalı bulunduğunu kanıtlayan bir hareket.

Fed’in siyaset faizini yüzde 5 ile 5,25 arasına getirecek olan oran artışı, bir başka orta ölçekli banka olan First Republic Bank’ın başarısız olması ve hemen sonra JPMorgan Chase tarafınca ABD tarihindeki en büyük ikinci banka başarısızlığı haline gelmesiyle satın alınmasıyla geldi. Fed, geçtiğimiz yıl mühim seviyede düşen enflasyonla mücadeleye devam etmiş olduğu için faiz artırımını destekliyor. Enflasyon yüzde 5 ile hala Fed’in yüzde 2 hedefinin üstünde.

Sadece faiz artırımına karşı çıkan ekonomistler ve uzmanlar, enflasyonun şimdiden yavaşlama işaretleri gösterdiğini ve ek faiz artırımlarının minik işletmeler için daha da büyük zorluklar yaratabileceğini ve işsizlikte zarar verici bir artışa yol açabileceğini söylüyor.

Son olarak, başka bir çeyrek puanlık faiz artırımının, birçok kişinin aylardır korkmuş olduğu bir durgunluğa katkıda bulunabileceğine dair endişeler var. Pazartesi günü, aralarında Senatör Elizabeth Warren ve Temsilci Pramila Jayapal’ın da bulunmuş olduğu bir grup Demokrat, “işleri yok eden ve minik işletmeleri yok eden bir durgunluk yaratmaktan kaçınmak” için Fed faiz artırımlarına ara verilmesi çağrısında bulunanlar arasındaydı.

Moody’s baş ekonomisti Mark Zandi, Vox’a yapmış olduğu açıklamada, “Faiz artırımı için gerekçe, enflasyonun fazlaca ısrarlı bir halde yüksek kalacağı endişesine dayanıyor” dedi. “Bana nazaran… daha çok faiz artırımı, Fed’in ekonomiyi gereksiz yere durgunluğa itme olasılığını artırıyor.”

Zam için argümanlar, özetlemek gerekirse açıklandı

Geçen yıl, Fed tek bir ana hedefe odaklandı: enflasyonu düşürmek.

Vox’tan Emily Stewart’ın açıklamış olduğu şeklinde, bunu yapmanın ana yolu, faiz oranlarını yükselterek tüketiciler ve işletmeler için borçlanmayı daha pahalı hale getirmek olmuştur. Bu yaklaşımın ardındaki fikir, borçlanma düştükçe tüketici harcamaları ve talebinin de düşerek fiyatların düşmesine yol açmasıdır.

Fed’in faiz oranlarını tekrardan artırma sonucu, bu yaklaşımın bir devamı durumunda ve birçok ekonomist ve piyasa gözlemcisi bunun aylardır son faiz artışı olabileceğini tahmin ediyor. Fed Başkanı Jerome Powell, bu senenin başlarında Kurultay’de ifade vererek, “Enflasyonu düşürmek için yapmamız ihtiyaç duyulan tek eylemi yapıyoruz.”

Enflasyon mühim seviyede düştü – geçen yıl Haziran ayında yüzde 9 ile zirve yapmış oldu. Sadece bununla birlikte, daha dalgalı olan besin ve enerji fiyatlarını içermeyen çekirdek enflasyon, Şubat’taki yüzde 5,5’ten Mart’ta yüzde 5,6’ya terfi etti. New York Times’a nazaran bu artışlar, ulaşım, çocuk bakımı ve ağırlama şeklinde hizmetlerin artan maliyetlerinden kaynaklanıyor ve enflasyonun hala bir problem bulunduğunu gösteriyor olabilir. İşletmeler ek olarak fiyat artışları ve artan karlar için giderek daha çok inceleniyor.

Zandi, başka bir faiz artışı için argümanın, “Fed’in ekonomiyi zayıflatmak ve hala yoğun olan ücret ve fiyat baskılarını yeterince denetim altına almak için oranları daha çok çoğaltması gerektiği” bulunduğunu söylüyor.

Göçe karşı argümanlar, özetlemek gerekirse açıklandı

Fed faiz oranlarını artırmaya devam ederken, başka bir durgunluğu körükleyebilecekleri ve başka negatif yan tesirleri olabileceği korkusuyla bunlara karşı artan bir karşıcılık vardı.

Silicon Valley Bank, Signature Bank ve First Republic Bank dahil olmak suretiyle birçok bankanın iflasının gösterdiği şeklinde, daha yüksek faiz oranları, Fed faiz artışlarının beklenmedik etkilere haiz olabileceği anlamına geliyordu.

“Fed aslına bakarsan bir şeyi bozdu. Stony Brook ekonomisti Stephanie Kelton, göç etmeye devam ederse daha çok şeyi kıracak” diyor. Son zamanlardaki banka iflaslarıyla beraber, öteki finans kurumları kredilerini azaltabilir, bu da minik işletmeleri ve onların kredi alma kabiliyetlerini etkileyebilir.

Ek olarak, yükselen faiz oranlarının iktisat üstündeki tesirinin geçmesi vakit alacak, bu da bazı ekonomistlerin Fed’i şimdi daha fazlasını yapmaması mevzusunda uyarmasının bir başka sebebi. Son olarak banka iflaslarından sonrasında azaltılan banka kredileri, ekonomiyi soğutmanın bir yolu olarak hizmet edebilir, bu da etkili bir halde başka bir oran artışıyla aynı etkiye haiz olabilecek bir harekettir.

“Şu anda bankacılık sektöründe devam eden problemler var ve denetim altına alınmış şeklinde görünse de, bilhassa orta ölçekli bölgesel borç verenlere güvenen minik ve orta ölçekli işletmelere borç vermede bir yavaşlama olması olası. Roosevelt Enstitüsü’nde makroekonomik çözümleme direktörü Mike Konczal, “Bu, ekonomiyi hemen hemen takdir etmediğimiz şekillerde yavaşlatacak ve kendisi bir durgunluğa niçin olabilir” diyor.

Faiz artırımlarının harcamaları azaltarak işsizliği de artırabileceğine dair endişeler var. Genel işsizlik oranı yüzde 3,5, neredeyse son 50 senenin en düşük seviyesi. Siyah işsizlik de yüzde 5’te, şimdiye kadarki en düşük seviyede.

Warren ve Jayapal şeklinde Demokratlar, Fed’e yazdıkları mektupta, “Devam eden oran artışları, bu ilerlemeyi gereksiz yere tehdit ediyor” diye yazdı. “Şimdiye kadar elde edilmiş kanıtlar, ekonomiyi frenlemeden ve milyonlarca Amerikalının işini kaybetmeden daha çok ilerleme kaydedilebileceğini gösteriyor.” Bazı milletvekilleri, başka bir oran artışının iş piyasasını 2. işlerini yitirmek, düşük ücretli işçileri derinden etkileyecek bir gelişme.

Nisan ayındaki bir WalletHub anketi, her 10 tüketiciden yedisinin, bu oran artışlarıyla ilgili olarak, ipotek ve kredi kartı ödemeleri için daha yüksek maliyetleri içerebilecek daha yüksek harcamalarla savaşım ettiğini ortaya koydu. Fed’in eylemlerine karşı çıkanlar, düzenleyicilerin mevcut oran artışlarının ve banka davranışındaki değişikliklerin ekonomiyi iyi mi etkilediğini görmek için daha çok vakit ayırması icap ettiğini korumak için çaba sarfediyor.